Το άγχος των εξετάσεων

Του Ιωάννη Π. Θειακούλη, 

πρώην Σχολικού Συμβούλου ΠΕ

Το άγχος είναι μια δυσάρεστη ψυχολογική κατάσταση που μπορεί να κλιμακώνεται σταδιακά. Το μικρής έντασης άγχος μπορεί να είναι δημιουργικό, οπότε δίνει περισσότερη ενέργεια για να πετύχει κάποιος το στόχο του.

Με την είσοδο του μαθητή στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, αρχίζει η προετοιμασία για τις εισαγωγικές εξετάσεις στο πανεπιστήμιο, πιστεύοντας πως έτσι θα μπορέσει να ανελιχθεί, να γίνει επιτυχημένος και να πραγματώσει τα όνειρά του.

Όλη αυτή η διαδικασία δημιουργεί άγχος, ένταση και αγωνία, που εκδηλώνεται ενίοτε με ψυχοσωματικές διαταραχές. Οι διαταραχές αυτές μεγιστοποιούνται, όταν μεγαλώνει κάποιος με την ιδέα ότι δεν επιτρέπεται ν’ αποτύχει.

Καθένας βιώνει την εξεταστική διαδικασία με διαφορετικό τρόπο, ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία του, τον προγραμματισμό του και τον τρόπο οργάνωσης της μελέτης του.

Η προετοιμασία για τις εξετάσεις σχετίζεται με την ικανότητα αυτοσυγκέντρωσης και αφομοίωσης της ύλης των διαφόρων μαθημάτων.

Οι θετικές σκέψεις για την εισαγωγή στα ΑΕΙ, υπερνικούν κάθε δυσκολία και ενθαρρύνουν τον υποψήφιο να ξεπεράσει το άγχος των εξετάσεων.

Κάθε υποψήφιος έχει τον δικό του ρυθμό και με αυτό το δεδομένο καθορίζει το πρόγραμμά του και τις προτεραιότητές του σε σχέση με την ύλη των μαθημάτων.

Το πρωταρχικό μέλημα της οικογένειας πρέπει να είναι η δημιουργία αρμονικής και ήρεμης ατμόσφαιρας. Καλό είναι να αποφεύγονται οι συμβουλές σχετικά με τις εξετάσεις, που στηρίζονται σε προσωπικές εμπειρίες, γιατί αυτές διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Θυμίζουμε στον υποψήφιο τις επιτυχίες του για να τονώσουμε την αυτοπεποίθησή του. Οι γονείς να ενθαρρύνουν τα παιδιά τους, αλλά να αποφεύγουν να κάνουν συγκρίσεις με άλλα παιδιά. Να αποφεύγουν ακόμη τις πιεστικές συμβουλές για διάβασμα. Να δείχνουν υπομονή, όταν αυτά νευριάζουν  ή ξεσπούν.

Μερικοί γονείς νιώθουν ότι πρέπει να είναι δίπλα στα παιδιά τους συνεχώς, ιδιαίτερα την εποχή των εξετάσεων, γιατί έτσι νομίζουν πως επιτελούν καλύτερα το ρόλο τους. Το μόνο που κατορθώνουν είναι να αυξάνουν την πίεση, την ένταση και το άγχος. Οι απαιτήσεις των γονέων αυξάνουν την ανασφάλεια. Κανένας δεν μπορεί να αποδώσει περισσότερο από τις φυσικές δυνατότητες που διαθέτει.

Ο υποψήφιος φοβάται την αποτυχία και το ενδεχόμενο να μην μπορέσει ν’ ανταποκριθεί στις προσδοκίες των γονέων του. Έτσι, γίνεται νευρικός, αγχώνεται, δεν ενεργεί αυτόνομα.

Στον αντίποδα, υπάρχουν περιπτώσεις αριστούχων που δεν κατάφεραν στη ζωή τους να είναι επιτυχημένοι και ευτυχισμένοι.

Οι γονείς, τέλος, δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα παιδιά τους για την ικανοποίηση των δικών τους ανεκπλήρωτων επιθυμιών ή για τη δική τους προβολή. Η όποια επιτυχία ανήκει κατά κύριο λόγο στο παιδί.

Δώστε χρόνο στο παιδί σας για να εκφράσει τις ανησυχίες του, το άγχος και τους προβληματισμούς του. Δείξτε εμπιστοσύνη στις ικανότητές του.

Οι εισαγωγικές εξετάσεις αποτελούν μια πιεστική κατάσταση, μια και ο ανταγωνισμός, η μεγάλη αγωνία και η ένταση κορυφώνονται.

Ο επιτυχής και αποτελεσματικός προγραμματισμός αποφορτίζουν την κατάσταση αυτή.

Το άγχος των εξετάσεων γίνεται επικίνδυνο, όταν αδυνατούμε να το ελέγξουμε.

Την περίοδο των εισαγωγικών εξετάσεων, οι γονείς πρέπει ν’ ακούνε πολύ και να μιλάνε λίγο. Να κατανοήσουν πως τα παιδιά τους είναι υποψήφια και όχι οι ίδιοι.

Στα θείτε κοντά τους διακριτικά σ’ ένα άλλο δωμάτιο, απ’ αυτό που διαβάζει το παιδί σας.

Η προβολή των θετικών προσδοκιών δίνουν θετικές προσδοκίες και δύναμη στους υποψηφίους, μια και η ζωή τους θ’ αλλάξει πραγματοποιώντας τους σχεδιασμούς και τα όνειρά τους.

Έτσι το άγχος αποτελεί ένα μηχανισμό άμυνας, που αν  αξιοποιηθεί σωστά, λειτουργεί θετικά.

Οι γονείς θα πρέπει να είναι προετοιμασμένοι για κάθε ενδεχόμενο. Ακόμα και για την αποτυχία.

Γι’ αυτό οι γονείς πρέπει να θέτουν ρεαλιστικούς στόχους. Σε περίπτωση αποτυχίας ενθαρρύνουμε το παιδί μας του δείχνουμε την αποδοχή μας και την αγάπη μας. Η ζωή δε σταματά. Συνεχίζεται άλλοτε με επιτυχίες και άλλοτε με αποτυχίες.

Δε θα πρέπει να ξεχνάμε τη διατροφή και τις ώρες του ύπνου, παράγοντες που χρήζουν μεγάλης προσοχής.

Την πρώτη μέρα των εξετάσεων, αφήστε τα παιδιά σας σε κάποια απόσταση από το εξεταστικό κέντρο, προκειμένου να βρεθούν με τους συμμαθητές και τις συμμαθήτριές τους για να τονωθούν και να ξεφύγουν από την ένταση.

Η επιτυχία των παιδιών στις εισαγωγικές εξετάσεις είναι κάτι το πολύ σημαντικό. Η ευτυχία όμως του ανθρώπου εξαρτάται από πολλές παραμέτρους. Μία από αυτές είναι η πύλη των εισαγωγικών εξετάσεων. Εκείνο που προέχει είναι η ικανότητα να ξεπερνά κανείς τις αντιξοότητες της ζωής. Ας μην ξεχνάμε πως υπάρχουν παιδιά που δεν πέτυχαν μεγάλους βαθμούς στο σχολείο αλλά πέτυχαν στη ζωή τους, στο επάγγελμά τους, δημιουργώντας επιτυχημένες και ευτυχισμένες οικογένειες.