Επαρχία, δεκαετία του ’60. Αγώνας για επιβίωση, ζωή δύσκολη, μεστή όμως από ποιότητα, συνθήκες διαβίωσης σκληρές, καμιά φορά απάνθρωπες, όμως γεμάτες συναίσθημα.
Τα έξυπνα μυαλά ψάχνουν, αγωνιούν, ζητούν έκφραση, σαρκάζονται και σαρκάζουν, διακωμωδούν, κρίνουν μέσα από την υπερβολή το αστείο, το κωμικοτραγικό, που πολλές φορές θα το ζήλευε και ο αριστοφανικός λόγος για την καθαρότητά του, την δύναμή του και την αλήθεια που βγάζει ένα τέτοιο ιδιαίτερο γεγονός, το οποίο σφραγίζει το τέλος της δεκαετίας του ’50 και τις αρχές του ’60. Αυτό είναι το καρναβάλι του Αϊγιώργη, που με μία διακοπή κατά την περίοδο της χουντικής επταετίας συνεχίζει ακάθεκτο έως το 1986-87, οπότε και σταματά κάθε δραστηριότητα, αφού σημαδεύεται από τον ξαφνικό θάνατο του Θεοδόση Περγαντά, ο οποίος ήταν κατ’ ουσίαν ο εμπνευστής και ο άνθρωπος που κατέθεσε ψυχική διάθεση και σωματικό κόπο για να γίνει πραγματικότητα (ένα αυθόρμητο, λαϊκό και γνήσιο καρναβάλι).
Και να πως έγιναν τα πράγματα. Είναι χειμώνας του 1958-59, οι πολλές αγροτικές δουλειές έχουν τελειώσει και οι άνθρωποι του χωριού έχουν μια ανάπαυλα, μια ευκαιρία για ξεκούραση και ατέρμονες συζητήσεις στα καφενεία. Η πολιτική κατάσταση και οι δύσκολες συνθήκες ζωής στην Ελλάδα, και ιδιαίτερα στην επαρχία, βρίσκονται στην πρώτη θέση του ενδιαφέροντος. Οι απόψεις που διατυπώνονται είναι απλές, αγνές, γνήσιες και καθαρές σαν τον τόπο τους. Η τιμή για το βαμβάκι, τα χρέη στην τράπεζα, το μεροκάματο της πείνας, οι αγορές «βερεσέ» στο μαγαζί (μπακάλικο) αποτελούν την καθημερινή πραγματικότητα. Τα ατελείωτα «θα …» της πολιτικής εξουσίας, η κοντόφθαλμη κοινωνική πολιτική, οι συντοπίτες που διώκονται, γιατί είχαν διαφορετική πολιτική άποψη και τόλμησαν να την εκφράσουν, ξεχωρίζουν στις συζητήσεις. Τα δέντρα και τα κυπαρίσσια ψηφίζουν… Όλα αυτά, δηλαδή ο μικρόκοσμος του χωριού γίνονται και τα θέματα του καρναβαλιού. Και επιπλέον ιδέες δίνουν οι πεθερές που κάνανε κουμάντο στα παιδιά τους, ο πατέρας-αφέντης-δήμιος, θύμα και θύτης, η γκαστρωμένη νύφη πριν από τον αρραβώνα, τα κορίτσια που είναι περιορισμένα ασφυκτικά για την τιμή και την υπόληψη της οικογένειας, τα αγόρια με την υποχρέωση να παντρέψουν τις αδερφές, τα χρέη που πνίγουν κάθε προγραμματισμό, η ανέχεια του Καραγκιόζη και το παντεσπάνι της Σουσούς, η τρέλα του Νιόνιου, η πονηριά του Χατζηαβάτη και άλλα πολλά.
Όλα αυτά τα συζήτησαν ο Λαμπράκης, ο Νούσης, ο Ταλιαράκιας, ο Μαύρος, ο Σανδάλης, ο Ξυδάς, ο Σεραφείμ Λουκίνας, ο Ταξιάρχης, ο Χοντρός, ο Δημούλας, ο Γιώργος Βαρελάς, ο Τασάκιας της Θεοδωρίνας, ο Σεραφείμ Φουντάς, ο Σεραφείμ ο Κουτσοβασίλης, στο παλιό μπακάλικο του Περγαντά, πίνοντας ούζο, τρώγωντας σαρδέλες και στραγάλια. «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε» ήταν το θέμα και δεν ήταν το θέατρο του Καρόλου Κουν. Ήταν οι Αϊγιωργήτες. Κατόπιν έραψαν αυτοσχέδιες στολές, έφτιαξαν και πανό, για να γνωστοποιήσουν το τι θα κάνουν. Ο λόγος τους ήταν κοινωνικός, πολιτικός, κριτικός και αυτοκριτικός. Η ατάκα του θίασου ήταν χαρακτηριστική: «Γίναμε καρναβάλια, εμείς ‘τα θέατρα’, για να γελάσατε εσείς, τα ‘ρεζίλια’». Αυτοσαρκασμός!
Κάθε χρονιά κυριαρχούσε και διαφορετική επικαιρότητα. Με την κινητοποίηση που γινόταν συμμετείχαν πάνω από 100 άτομα, εκτός των παλιών. Τόπος συνάντησης ήταν το κατώι του Περγαντά. Για τα ρούχα είχαν τα μπαούλα της Τριάδας, την παλιά ντουλάπα της Ταλιαράκαινας, το γιούκο της Νούσαινας. Αργότερα τόπος συνάντησης έγιναν κάποιες αποθήκες, όπως του Ζούνια (Ι. Μαυροειδή) στην είσοδο του χωριού. Ως οχήματα για τα άρματα χρησιμοποιούνταν τα πάσης φύσεως τροχοφόρα, τρακτέρ, αγροτικά, ΙΧ, έως και μπουλντόζες, και φυσικά άλογα και γαϊδουράκια με νταούλια και ντάτσουν με γύφτους και την πραμάτεια τους.
Τιμάμε την ιερή μνήμη των ανθρώπων αυτών και τους θυμόμαστε με ευγνωμοσύνη, έστω για το ότι φεύγοντας άφησαν πίσω τους ως κληρονομιά γέλιο και κριτική για όλα, κυρίως για τον εαυτό τους, με ανθρωπιά και τρυφερότητα.
Νομίζω πως όλα αυτά έπρεπε να γραφούν, για να μην ξεχαστούν αυτές οι εποχές.
(Πηγή: Γιάννα Περγαντά)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου