Κωλύματα Εκλογιμότητας στις Αυτοδιοικητικές Εκλογές: Όλες οι μεταβολές

Σε εκ νέου νομοθέτηση σημαντικού μέρους των κωλυμάτων/ασυμβιβάστων εκλογιμότητας για τους υποψηφίους των κοινοτικών, δημοτικών και περιφερειακών εκλογών, που είχαν νομοθετηθεί μόλις τον Ιούλιο, προχωρά η Κυβέρνηση λίγο πριν τις εκλογές.

Συγκεκριμένα, το αρ.51 του κατατεθέντος πολυνομοσχεδίου του ΥΠΕΣ (που πρώτοι διαβάσατε αποκλειστικά στον AIRETO χθες το πρωί) “ξηλώνει” το μεγαλύτερο τμήμα του αρ.11 του Κλεισθένη ως προς το ποιοι δεν μπορούν να εκλεγούν ή να είναι Δήμαρχοι, Δημοτικοί Σύμβουλοι, Σύμβουλοι Κοινότητας άνω των 300 κατοίκων ή Πρόεδροι Κοινότητας έως 300 κατοίκων.

Αντιστοίχως, το “ράβε-ξήλωνε” εκτείνεται και στο αρ.50 του Κλεισθένη για τα κωλύματα/ασυμβίβαστα των Περιφερειαρχών και Περιφερειακών Συμβούλων, με το αρ.70 του Ν/Σ.

Συγκεντρώσαμε κατωτέρω όλες τις αλλαγές. 

Ι] ΚΟΙΝΟΤΙΚΕΣ – ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Στο αρ.14 του ν.3852/2010, όπως  αυτό  αντικαταστάθηκε με το αρ.11 του ν. 4555/2018, επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις:

1) Το πρώτο εδάφιο της περίπτ. α΄ της παρ. 1 αντικαθίσταται ως εξής:

«α) Δικαστικοί λειτουργοί, αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, θρησκευτικοί λειτουργοί των γνωστών θρησκειών, καθώς και τα μέλη των Ανεξαρτήτων Αρχών του άρθρου 101Α του Συντάγματος ή Αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές, αν για τα μέλη αυτά προβλέπεται από το νόμο η πλήρης και αποκλειστική τους απασχόληση ή η αναστολή άσκησης εκ μέρους τους οποιουδήποτε άλλου δημόσιου λειτουργήματος ή καθηκόντων, αμειβόμενων ή μη, σε οποιαδήποτε θέση του δημόσιου τομέα, κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην Ανεξάρτητη Αρχή».

2) Η περίπτ. δ’ της παρ. 1 αντικαθίσταται ως εξής:

«Διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των κρατικών νομικών προσώπων ιδιωτικού δικαίου, των δημόσιων επιχειρήσεων και των επιχειρήσεων τη διοίκηση των οποίων ορίζει άμεσα ή έμμεσα το Δημόσιο με διοικητική πράξη ή ως μέτοχος, καθώς και των πάσης φύσεως νομικών προσώπων των δήμων, οι οποίοι δεν είναι αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης ή δεν έχουν εκλεγεί στα ανωτέρω αξιώματα ή δεν έχουν οριστεί στις θέσεις αυτές λόγω ιδιότητας (ex officio), σύμφωνα με τη νομοθεσία που  διέπει τα νομικά αυτά πρόσωπα, στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτεινόταν η χωρική αρμοδιότητα των νομικών προσώπων, μέσα στο δεκαοκτάμηνο πριν από τη διενέργεια των δημοτικών εκλογών.

Ειδικά για τις πρώτες εκλογές που θα διεξαχθούν μετά την έναρξη ισχύος του ν. 4555/2018, τα ανωτέρω πρόσωπα μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα στους άλλους δήμους της χωρικής αρμοδιότητας του νομικού προσώπου, πλην του δήμου της έδρας του, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012, πριν από την ανακήρυξη των υποψηφίων. Αν τα ανωτέρω πρόσωπα θέτουν υποψηφιότητα στο δήμο της έδρας του νομικού προσώπου, ισχύουν τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο».

3) Το πρώτο εδάφιο της περίπτ. ε’ της παρ. 1 αντικαθίσταται ως εξής:

«ε) Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, των δήμων, των περιφερειών και των νομικών προσώπων που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης του δημόσιου τομέα, όπως αυτό ισχύει δώδεκα μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών, οι οποίοι, μέσα στο δωδεκάμηνο πριν από την διενέργεια των αυτοδιοικητικών εκλογών, άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης, στους δήμους στα διοικητικά όρια των οποίων εκτεινόταν η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων».

4) Στο τέλος της παρ. 7, προστίθεται εδάφιο ως εξής:

«Οι δικηγόροι με έμμισθη εντολή των δήμων, στην περίπτωση παραίτησής τους σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, μπορούν να επανέλθουν στην υπηρεσία, με ανάλογη εφαρμογή του άρθρου 32 του ν. 4257/2014 (Α’ 93)».

5) Η παρ. 8 αντικαθίσταται ως εξής:

«8. Όσοι ασκούν καθήκοντα Συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης ή Περιφερειακού Συμπαραστάτη του πολίτη και της επιχείρησης, μπορούν να είναι υποψήφιοι δήμαρχοι, δημοτικοί σύμβουλοι, σύμβουλοι ή πρόεδροι κοινότητας, ακόμα και αν η κατά τόπον αρμοδιότητά τους αφορά ή καταλαμβάνει το δήμο για τον οποίο θέτουν υποψηφιότητα, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημέρα ανακήρυξης των υποψηφίων».

6) Προστίθεται παρ. 9 ως εξής:

«9. Για την πρώτη εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4555/2018, το κώλυμα που προβλέπεται στην περίπτ. δ’ της παρ. 1, ειδικά ως προς τους προέδρους διοικητικών συμβουλίων, τους διευθύνοντες και εντεταλμένους συμβούλους των πάσης φύσεως νομικών προσώπων των δήμων στους οποίους υποβάλλουν υποψηφιότητα, καθώς και το κώλυμα της περίπτ. ε’ της παρ. 1, ειδικά ως προς τους υπαλλήλους των δήμων και των νομικών προσώπων αυτών που είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης, παύει να υπάρχει, αν τα πρόσωπα στα οποία συντρέχει το κώλυμα παραιτηθούν από τη θέση τους, σύμφωνα με τη διαδικασία του άρθρου 30 του π.δ. 26/2012, πριν από την ημέρα της ανακήρυξης των υποψηφίων».

II] ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Στο αρ.117 του ν.3852/2010, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το αρ.50 του ν. 4555/2018, επέρχονται οι εξής τροποποιήσεις:

1) Το πρώτο εδάφιο της περίπτ. α’ της παρ. 1 αντικαθίσταται ως εξής:

«α) Δικαστικοί λειτουργοί, αξιωματικοί των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας και θρησκευτικοί λειτουργοί των γνωστών θρησκειών, καθώς και τα μέλη Ανεξαρτήτων Αρχών του άρθρου 101Α του Συντάγματος ή Αρχών που χαρακτηρίζονται με νόμο ως ανεξάρτητες ή ρυθμιστικές, αν για τα μέλη αυτά προβλέπεται από το νόμο η πλήρης και αποκλειστική τους απασχόληση ή η αναστολή άσκησης εκ μέρους τους οποιουδήποτε άλλου δημόσιου λειτουργήματος ή καθηκόντων, αμειβόμενων ή μη, σε οποιαδήποτε θέση του δημόσιου τομέα, κατά τη διάρκεια της θητείας τους στην Ανεξάρτητη Αρχή».

2) Το πρώτο εδάφιο της περίπτ. ε’ της παρ. 1 τροποποιείται ως εξής:

«ε) Υπάλληλοι με σχέση εργασίας δημοσίου δικαίου και ιδιωτικού δικαίου αορίστου χρόνου του Δημοσίου, των δήμων, των περιφερειών και των νομικών προσώπων, τα οποία είναι ενταγμένα στο Μητρώο Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης του δημόσιου τομέα, όπως αυτό ισχύει δώδεκα μήνες πριν από τη διενέργεια των εκλογών, οι οποίοι, μέσα στο δωδεκάμηνο πριν από την διενέργεια των αυτοδιοικητικών εκλογών, άσκησαν καθήκοντα προϊσταμένου οργανικής μονάδας επιπέδου γενικής διεύθυνσης ή διεύθυνσης, στις περιφερειακές ενότητες, στα διοικητικά όρια των οποίων εκτεινόταν η αρμοδιότητα των οργανικών τους μονάδων».

3) Το πρώτο εδάφιο της παρ. 3 αντικαθίσταται ως εξής:

«3. Κώλυμα εκλογιμότητας συντρέχει για όσους έχουν εκπέσει από οποιοδήποτε αιρετό αξίωμά τους, ύστερα από αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση, σύμφωνα με το εδάφιο γ` της παρ. 1 του άρθρου 236, καθώς και για όσους έχουν εκπέσει από το αιρετό αξίωμά τους, σύμφωνα με το άρθρο 233, ύστερα από διάπραξη ενός από τα πειθαρχικά παραπτώματα του άρθρου αυτού».

4) Η παρ. 5 αντικαθίσταται ως εξής:

«5. Για την πρώτη εφαρμογή του παρόντος, τα κωλύματα που προβλέπονται στην περίπτ. α’ της παρ. 1, ως προς τα μέλη των Ανεξάρτητων Αρχών, στην περίπτ. δ’ της παρ. 1, ως προς τα πρόσωπα που υπάγονται σ’ αυτήν και θέτουν υποψηφιότητα σε περιφέρειες άλλες από εκείνες της έδρας των νομικών προσώπων στα οποία είναι διοικητές, υποδιοικητές, πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων, διευθύνοντες ή εντεταλμένοι σύμβουλοι, καθώς και στην περίπτ. α’ της παρ. 2 παύουν να υπάρχουν, αν τα πρόσωπα στα οποία συντρέχουν αυτά παραιτηθούν από τη θέση τους, πριν από την ημέρα της ανακήρυξης των υποψηφίων. Oι δικηγόροι με έμμισθη εντολή των περιφερειών που παραιτούνται προκειμένου να συμμετάσχουν στις περιφερειακές εκλογές, σύμφωνα με το προηγούμενο εδάφιο, επανέρχονται αυτοδικαίως στην ενεργό υπηρεσία, αν δεν εκλεγούν ή, σε περίπτωση εκλογής τους, εφόσον λήξει, για οποιονδήποτε λόγο, η θητεία τους. Η ισχύς των διατάξεων της περίπτ. β’ της παρ. 2 αρχίζει από τις εκλογές για την ανάδειξη περιφερειακών αρχών που θα ακολουθήσουν τις πρώτες, μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος, εκλογές».

5) Η παρ. 6 αντικαθίσταται ως εξής:

«6. Όσοι ασκούν καθήκοντα Συμπαραστάτη του Δημότη και της Επιχείρησης ή Περιφερειακού Συμπαραστάτη του Πολίτη και της Επιχείρησης μπορούν να είναι υποψήφιοι περιφερειάρχες ή περιφερειακοί σύμβουλοι, στις περιφέρειες όπου υπηρετούν, στις αυτοδιοικητικές εκλογές της παρ. 6 του άρθρου 114, εφόσον παραιτηθούν από τη θέση τους πριν από την ημέρα ανακήρυξης των υποψηφίων».

Μια γενική επεξήγηση των μεταβολών περιέχεται στην Αιτιολογική Έκθεση   του Ν/Σ και συγκεκριμένα στις σελίδες 38 και 47 αυτής.