Γιάννης Ζυγούρας: Ο πρώτος Δήμαρχος του Ορχομενού μια φορά κι ` έναν καιρό...

Του Γιάννη Ζυγούρα*

Το 1789, ο γέρο Ανδρούτσος, πατέρας του Οδυσσέα Ανδρούτσου, είχε ως έδρα των επαναστατικών του ενεργειών, την περιφέρεια και τα βουνά πέριξ του Ορχομενού και μαζί του είχε και τον Οπλαρχηγό Παναγιωτάρα Ζυγούρα, που ήταν το φόβητρο και ο εφιάλτης των τούρκων. 2ον. Μετά το κάλεσμα , του Μεγάλου Πέτρου της Ρωσίας, να αγωνισθούν οι Ελληνες εναντίον των τούρκων, ο Γιάννης Καλπούζος, υψώνει επαναστατική σημαία στην Περιφέρεια Λιβαδειάς, και τον ακολουθούν οι Ορχομένιοι, Ζυγούρας και Γούλας, οι οποίοι στην συνέχεια , πάνε με τον Οδυσσέα Ανδρούτσο, και παίρνουν μέρος στην μάχη του Καφηρέα. 3ον. Το 1829, ο Ορχομενός είναι ελεύθερος από τον τουρκικό ζυγό , και τον επόμενο χρόνο η Ελλάδα ανακηρύσσεται ανεξάρτητο Βασίλειο. Παντού όμως οι τουρκαλβανοί, αφήνουν πίσω τους ερείπια και μια χώρα κατεστραμμένη, με πολύ άσχημες οικονομικές συνθήκες. 4ον. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχαν Δήμοι, ούτε καν Κοινότητες, αλλά μικροί οικισμοί, αποτελούμενοι από λιγοστούς κατοίκους, όπως: οικισμός Σκριπούς, με 394 κατ., οικισμός Πετρομαγούλας με 340 κατ., οικισμός Νησί με 23 κατ. οικισμός Καρυά με 137 κατ., οικισμός Αγ. Δημήτριος με 164 κατ., οικισμός Βρανέζι με 240 κατ., και το Μολύβι με 18 κατοίκους. 5ον. Το 1834, επισκέπτεται τον Ορχομενό ο Όθωνας, όπου οι λιγοστοί κάτοικοι τον υποδέχονται με ενθουσιασμό, ένας εκ των οποίων ήταν και ο πλούσιος Άρχων του Ορχομενού, Γιάννης Ζυγουρδάκης, ο οποίος με την υπόδειξη του Όθωνα , ανέλαβε ως Κοινοτικός Αρχοντας των δύο οικισμών, της Σκριπούς και της Πετρομαγούλας. 6ον. Το 1835, με Βασιλικό Διάταγμα του Όθωνα, ο Ορχομενός υπάγεται στην επαρχία της Λιβαδειάς, και αποτελεί εναν από τους 12 συνολικά Δήμους της επαρχίας. Όμως για να γίνει Δήμος, έπρεπε να συγκεντρώνει κάποια δεδομένα, με απαραίτητο κριτήριο, το πληθυσμό , που δεν έπρεπε να είναι κάτω των 1000 κατοίκων, για να καταταχθεί στην έστω ΄Γ, από τις Τάξεις των Δήμων . Ετσι, ο Όθωνας, για να γίνει Δήμος ο Ορχομενός , στο Διάταγμά του απεφάσισε και συμπεριέλαβε όλους του οικισμούς της παραγρ. 4. Στην τελική καταμέτρηση δε, πριν την έκδοση του Διατάγματος, ανευρέθηκαν , σύνολο οικογενειών σε όλους τους οικισμούς, 269, και σύνολο κατοίκων, 1293. 7ον.
Μετά το πέρας της θητείας του Κοινοτάρχη Αρχοντος Γιάννη Ζυγουρδάκη, τις εκλογές που ακολούθησαν κέρδισε ο Γιάννης Ζυγούρας, που ήταν και ο πρώτος Δήμαρχος Ορχομενού. Ηταν δε Δήμαρχος για αρκετά χρόνια, κατά την διάρκεια των οποίων έγιναν σημαντικά έργα, όπως οι κεντρικοί δρόμοι, γέφυρες, η πλατεία της Πετρομαγούλας, ενώ το 1853, κτίσθηκε ο Ιερός Ναός του Ευαγγελιστή Λουκά. Ο Δήμαρχος δε Γιάννης Ζυγούρας, για το κτίσιμο του Ναού, χρησιμοποίησε πέτρες και από το Μνημείο του Αθάμα, αρκετές από τις οποίες πελεκήθηκαν, για να υπάρχει συμμετρία και αρμονία , στις διαστάσεις των τοίχων της περιμέτρου του Ναού, που ακόμη και σήμερα μπορεί να διακρίνει κανείς. Τον Δήμαρχο Γιάννη Ζυγούρα, διαδέχθηκε ο Κων/νος Ζυγουρδάκης (Ζγουρδάκης ή Σγουρδάκης), και στην συνέχεια ο Κων/νος Ρουμάνης, ο Αθανάσιος Τσαγαλάς, κλπ.


*Άρθρο του κ. Γιάννη Ζυγούρα, απόγονος του 1ου Δημάρχου Ορχομενού. 
Πηγή ΟΡΧΟΜΕΝΟΣ ... μια φορά κι` έναν καιρό. Πηγές-βιβλία- εγκυκλοπαίδειες: 1ον. Ομήρου Ιλιάς 2ον. Ορχομενός , του Ερρίκου Σλήμαν, 3ον Τα Βασιλικά Διατάγματα, 18/ 13 . 10.1835, 9/1840, 12/1840, 4ον. ΦΕΚ 25.10.1842, 32Α 1842 ΚΛΠ. 5ον. Βοιωτική-Διαδικτυακή Πολιτιστική Εγκυκλοπαίδεια, 6ον Ορχομενός- Εγκυκλοπαίδεια μείζονος Ελληνισμού, 7ον. Νεότερη Ιστορία του Ελληνικού Εθνους , 1826-1974 , Γεωργίου Ρούσσου, 8ον. Ιστορία του Ελληνικού έθνους, Κων/νου Παπαρρηγόπουλου, 9ον. Ορχομενός- Η Ιστορία του, Τσάκου- Κονβερτίνο Τότα, 10ον Η Ιστορία του Ορχομενού της Βοιωτίας, Βασιλείου Π. Τζέμου.