Επαγγέλματα και δεξιότητες του μέλλοντος στην εφοδιαστική αλυσίδα

Ο τομέας της εφοδιαστικής αλυσίδας αποτελεί ένα κλαδικό οικοσύστημα της ελληνικής οικονομίας με σημαντική συνεισφορά τόσο σε όρους παραγωγής, όσο και απασχόλησης. Περιλαμβάνειτουςκλάδουςτωνμεταφορών (χερσαίων, πλωτώνκαιαεροπορικών), τωνταχυμεταφορών, τηςαποθήκευσηςκαιτωνάλλωνδραστηριοτήτωνπουείναισυναφείςμετιςμεταφορές. Το 2009, ηαξίατηςπαραγωγήςτουτομέααντιστοιχούσεστο 5,2% τουΑΕγχΠ, ενώτο 2016 είχεαυξηθείσε 7,2% του ΑΕγχΠ. Τατελευταίαχρόνια, βρίσκεταισεεξέλιξηηανακατομήτηςδραστηριότηταςτουτομέαμεταξύτωνεπίμέρουςκλάδωνπου τον αποτελούν, η οποία αφορά, κυρίως, στηνενίσχυσητηςδραστηριότηταςστονκλάδοτηςαποθήκευσηςκαιτωνδραστηριοτήτωνπουείναισυναφείςμετιςμεταφορέςκαιστην υποχώρησήτηςστονκλάδοτωνχερσαίωνμεταφορών. Ηεξέλιξηαυτήεπηρέασεκαιταποιοτικάχαρακτηριστικάτηςαπασχόλησης στον τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώςτην περίοδο 2009-2016 αυξήθηκετομερίδιοτηςαπασχόλησηςσεεπαγγέλματαυψηλώνπροσόντωναπό 16% σε 21% της συνολικής απασχόλησης στον τομέα και υποχώρησετομερίδιοτηςαπασχόλησηςσεεπαγγέλματαχαμηλώνπροσόντωναπό 58% σε 53%, ενώ η απασχόληση σε επαγγέλματα μεσαίων προσόντων παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη κοντά στο 26%. Πρόκειται για έναν τομέα που επέδειξε σχετική ανθεκτικότητα κατά τη διάρκεια της κρίσης, υποστηρίζει έμμεσα ή άμεσα το σύνολο, σχεδόν, των οικονομικών δραστηριοτήτων, βρίσκεται στο κέντρο των εξελίξεων μετασχηματισμού της οικονομίας και η ψηφιακή τεχνολογία προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για την ανάπτυξή του.

Τα τελευταία χρόνια συντελούνται σημαντικές μεταβολές στον τομέα, οι οποίες επηρεάζουν το προφίλ των γνώσεων και δεξιοτήτων που πρέπει να διαθέτει το ανθρώπινο δυναμικό. Η αναβάθμιση της διαχείρισης των αποθεμάτων ως επιχειρησιακή λειτουργία, η βελτίωση της τεχνολογίας, η επέκταση του ηλεκτρονικού εμπορίου, η ανάπτυξη συνεργειών μεταξύ των επιχειρήσεων σε θέματα logistics και η ανάγκη μείωσης του περιβαλλοντικού αποτυπώματος των δραστηριοτήτων της εφοδιαστικής αλυσίδας δημιουργούν νέες ειδικότητες και αλλάζουν τη σύνθεση των απαιτούμενων γνώσεων και δεξιοτήτων για μερικές από τις υφιστάμενες.

Για τη διατήρηση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων του τομέα και την παρακολούθηση των μεταβολών αυτών, κρίνεται απαραίτητη η εφαρμογή μίας στρατηγικής ανάπτυξης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού. Η στρατηγική αυτή περιλαμβάνει δράσεις, που πρέπει να αναληφθούν τόσο από την Πολιτεία (όπως η δημιουργία νέων και η αναβάθμιση των υφιστάμενων προγραμμάτων τεχνικής και επαγγελματικής κατάρτισης σε ειδικότητες της εφοδιαστικής αλυσίδας, η δημιουργία σύγχρονων και ολοκληρωμένων προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών στη διοίκηση της εφοδιαστικής αλυσίδας σε επίπεδο ΑΕΙ και η επανεξέταση και βελτίωση των συστημάτων αδειοδότησης των τεχνικών επαγγελμάτων) όσο και από τους φορείς εκπροσώπησης των επιχειρήσεων του τομέα και τις ίδιες τις  επιχειρήσεις (όπως η λειτουργία Τομεακού Συμβουλίου Ανάπτυξης Δεξιοτήτων και η υλοποίηση προγραμμάτων ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης). Η εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης στρατηγικής για την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού του τομέα, προϋποθέτει τη στενή και συνεχή συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων και Πολιτείας.

Το παρόν SPECIAL REPORT παρουσιάζει συνοπτικά τα συμπεράσματα έρευνας σχετικά με την ανάπτυξη του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας καθώς και τις οικονομικές, τεχνολογικές και άλλες μεταβολές που επηρεάζουν τις κυριότερες ειδικότητες του ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων του τομέα. Ειδικότερα, παρουσιάζονται οι κύριες γνώσεις-δεξιότητες-ικανότητες που είναι απαραίτητες για δέκα ειδικότητες του τομέα της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίες είναι οι εξής: υπεύθυνοςσχεδιασμούζήτησης, υπεύθυνοςεφοδιαστικήςαλυσίδας, υπεύθυνος logistics, υπεύθυνοςμεταφορών, υπεύθυνοςεξυπηρέτησηςπελατών, υπεύθυνοςπεριβαλλοντικήςδιαχείρισης, υπεύθυνοςδιανομής, μηχανικός logistics, υπεύθυνοςΙΤγιατα logistics, υπάλληλοςαποθήκης. Η έρευνα αυτή πραγματοποιήθηκε με την συμβολή στελεχών επιχειρήσεων και επαγγελματικών οργανώσεων του τομέα αλλά και εκπαιδευτικών που προέρχονταν από Ανώτατα Εκπαιδευτικά και Τεχνολογικά Ιδρύματα. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιήθηκαν πολυάριθμες συνεντεύξεις και οργανώθηκε ομάδα εστίασης για τη συζήτηση και την επικύρωση των συμπερασμάτων.