Ζώνη Καινοτομίας με Τεχνολογικά Πάρκα, Κέντρα Καινοτομίας και θερμοκοιτίδες νέων επιχειρήσεων για ισχυρή ανάπτυξη

*του Λουκά Αν. Καράντζαλη

Μια ενδιαφέρουσα  μελέτη εκπονήθηκε από την Deutsche Bank, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Goethe της Φρανκφούρτης, για τους τρόπους επίτευξης ανάπτυξης στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία.  Η Μελέτη αυτή πρότεινε μεταξύ άλλων, να δοθεί βαρύτητα την ενίσχυση επενδύσεων Καινοτομίας και δημιουργίας επιχειρήσεων υψηλής τεχνολογίας και εξωστρεφούς λειτουργίας.  Σε αυτή την κατεύθυνση η Ελλάδα και οι άλλες χώρες  να διαμορφώσουν μακροχρόνια στρατηγική, όπως έκαναν άλλες οικονομίες πχ Ισραήλ, Ταιβάν, Ανατολική Γερμανία μετά την ενοποίηση κλπ. και δημιούργησαν συνθήκες ισχυρής ανάπτυξης.

Σύμφωνα με την Μελέτη αυτή, σημαντική προϋπόθεση για την ανάπτυξη της Καινοτομίας και τη διάχυσή της στην οικονομία ευρύτερα , είναι η ενίσχυση Κέντρων Καινοτομίας, επιχειρηματικών clusters και δυνατοτήτων δημιουργίας Δικτύων Συνεργασίας μεταξύ κέντρων καινοτομίας, Ινστιτούτων, Πανεπιστημίων και μεμονωμένων επιχειρήσεων. Η ανάπτυξη τέτοιων συνεργασιών θα μπορούσαν να αναπτυχθούν σε περιφερειακό επίπεδο, δεδομένου ότι κάποιες περιφέρειες είναι πιο ελκυστικές για τη σύσταση τέτοιων Κέντρων και κάποιες άλλες λιγότερο. Η  επένδυση στη  σύνδεση της ανώτατης εκπαίδευσης με την επιχειρηματική καινοτομία, είναι κομβικής σημασίας, όπως επίσης και η προσέλκυση ξένων επενδύσεων στον τομέα της τεχνολογίας,

Οι τομείς στους οποίους η Ελλάδα έχει ήδη σχετικό συγκριτικό πλεονέκτημα και άρα θα πρέπει να ξεκινήσει από αυτούς η επένδυση στην καινοτομία, είναι ο τουρισμός, οι μεταφορές, η αγροτική παραγωγή, οι ιχθυοκαλλιέργειες,  η παραγωγή τροφίμων,  τα χημικά και φαρμακευτικά, τα πλαστικά και οι μεταλλικές κατασκευές.

Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι στην Στερεά Ελλάδα υπάρχουν οι προϋποθέσεις  και το συγκριτικό πλεονέκτημα για την  ανάπτυξη της Καινοτομίας, δεδομένης της κομβικής γεωγραφικής της θέσης, της ύπαρξης αξιόλογων Ινστιτούτων έρευνας και Τεχνολογίας και της ύπαρξης πολλών μεγάλων επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς, που η Μελέτη της Deutsche Bank και του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης, καταγράφει ως τομείς που πρέπει να στηριχτούμε για την ανάπτυξη της Καινοτομίας και της επανεκκίνησης της οικονομίας.   

Δυστυχώς η χώρα μας όλα τα τελευταία χρόνια, δεν έδωσε την απαραίτητη βαρύτητα στην ανάπτυξη ελληνικής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, αλλά στηρίχτηκε στην εισαγωγή της. Ούτε δημιουργήθηκε ένα ελκυστικό πλαίσιο χρηματοδότησης των καινοτόμων επενδυτικών σχεδίων, αν και διαθέταμε και διαθέτουμε ικανοποιητικούς πόρους από τα χρηματοδοτικά προγράμματα της ΕΕ, ούτε προσελκύσαμε με ικανοποιητικά κίνητρα σημαντικές ξένες επενδύσεις υψηλής τεχνολογίας και καινοτομίας, οι οποίες με τη σειρά τους θα διαχέουν την τεχνογνωσία τους σε άλλες μικρότερες επιχειρήσεις της ελληνικής οικονομίας.

Αναλύοντας την Μελέτη της Deutsche Bank και του Πανεπιστημίου Goethe της Φρανκφούρτης, θεωρώ ότι απαιτείται  η δημιουργία Ζώνης Καινοτομίας, κατ΄αναλογίαν  θα έλεγα της Ζώνης Καινοτομίας Θεσσαλονίκης (Αλεξάνδρεια Ζώνη Καινοτομίας ΑΕ),   στα πλαίσια  μιας  Στρατηγικής Καινοτομίας, που θα μετατρέψει τη Στερεά Ελλάδα ως Ζώνη της Καινοτομίας της κεντρικής και νότιας Ελλάδας και η οποία θα  στηρίζεται  στους εξής άξονες:

- Ειδικά χρηματοδοτικά προγράμματα ανάπτυξης επιχειρηματικών δράσεων καινοτομίας, υψηλής τεχνολογίας και τεχνογνωσίας και την βέλτιστη αξιοποίηση των Κοινοτικών πόρων

 -Προσέλκυση μεγάλων και μικρότερων ξένων επενδύσεων έντασης τεχνολογίας

- Στήριξη δημιουργίας Δικτύων Συνεργασίας clusters επιχειρήσεων  και σύνδεσής των  με Πανεπιστήμια και ερευνητικούς φορείς.

- Δημιουργία Κέντρων Καινοτομίας και Θερμοκοιτίδων νέων καινοτόμων επιχειρηματιών startups  Στερεάς Ελλάδας στα μεγάλα αστικά κέντρα της Περιφέρειας

-Απλοποίηση των διαδικασιών  σύστασης εταιρειών καινοτομίας.
-Διευκόλυνση χρηματοδότησης νέων καινοτόμων επενδυτικών σχεδίων startup επιχειρήσεων  μέσω των κοινοτικών κονδυλίων

-Δημιουργία ευνοϊκού φορολογικού περιβάλλοντος για τις start up επιχειρήσεις

-Συνεχείς δράσεις δημιουργίας  κουλτούρας  καινοτομίας, εξωστρέφειας και επιχειρηματικότητας σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας  (να κάνουμε μόδα την καινοτόμα επιχειρηματικότητα).

Αυτή η Στρατηγική πρέπει να είναι μακροχρόνια και να στηρίζεται με υψηλή προτεραιότητα, από το σύνολο των φορέων της πολιτείας και της αυτοδιοίκησης, γιατί αυτή η προσπάθεια απαιτεί χρόνο, επιμονή και συνέχεια,  για να παραχθούν τα ζητούμενα αποτελέσματα ανάπτυξης  της οικονομίας και της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας. 

Το τρίγωνο Θηβών -Οινοφύτων-Σχηματαρίου-Χαλκίδας που φιλοξενεί εκατοντάδες πολύ σημαντικές επιχειρήσεις και οι οποίες αποτελούν την βιομηχανική καρδιά της χώρας, η οποία διαθέτει αξιόλογα Ερευνητικά Ινστιτούτα και τις αξιόλογες σχολές Τεχνολογικής Κατεύθυνσης και Logistics ΤΕΙ Χαλκίδος-Θηβών, αλλά και λόγω της κομβικής γεωγραφικής της θέσης,  θα μπορούσε να αποτελέσει, ως Τεχνολογικό Πάρκο, την αιχμή του δόρατος της  Ζώνης Καινοτομίας Στερεάς Ελλάδας . Το εν λόγω Τεχνολογικό Πάρκο λειτουργώντας σε Δίκτυο με τα Κέντρα Καινοτομίας και τις Θερμοκοιτίδες startups της Περιφέρειας που θα πρέπει να δημιουργηθούν στα μεγάλα αστικά κέντρα, μπορεί να ηγηθεί της Ζώνης  Καινοτομίας Στερεάς Ελλάδας για ισχυρή και διαρκή ανάπτυξη.

Ομοίως, ιδιαίτερο ρόλο στην ανάπτυξη της καινοτομίας στο χώρο της αγροτικής παραγωγής και των τροφίμων, με ισχυρά πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα σε όλη την Περιφέρεια, μπορεί να έχει η ήδη δρομολογημένη  δημιουργία του «Κέντρου καινοτόμων και αειφορικών γεωπονικών επιστημών» της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο στην Αλίαρτο.  Συγκεκριμένα, με την στήριξη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και του «Κέντρου καινοτόμων και αειφορικών γεωπονικών επιστημών», θα μπορούν να  δημιουργηθούν  θερμοκοιτίδες ανάπτυξης για νέες καινοτόμες επιχειρήσεις –start up  στο χώρο των τροφίμων  και οι οποίες θα δώσουν  το στίγμα της πρωτοπορίας και της δημιουργίας της νέας γενιάς επιχειρηματιών, παράγοντας προστιθέμενη αξία στην αγροτική παραγωγή και  την μεταποίησή της και νέες θέσεις εργασίας στον ισχυρό πρωτογενή τομέα της ευρύτερης περιοχής.

Το Ολλανδικό παράδειγμα ανάπτυξης της Καινοτομίας, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον και  μπορούμε  να αντλήσουμε πολλές ενδιαφέρουσες ιδέες και καλές πρακτικές . Στοιχεία γι΄αυτό μπορούμε να διαβάσουμε στην ιστοσελίδα www.sturtup.gr. Ας δούμε ως καλή πρακτική,  το Τεχνολογικό Πάρκο  «Yes! Delft» της Ολλανδίας,  δημιουργίας καινοτόμων επιχειρήσεων με την στήριξη του Πολυτεχνείου του Delft, Ινστιτούτων και τη συνεργασία επιχειρήσεων,  τα αποτελέσματα του οποίου είναι θαυμαστά :  «Τον Ιούλιο του 2005 το πρώτο startup ξεκινά στο Yes!Delft. Δέκα χρόνια μετά έχουν δημιουργηθεί 150 καινοτόμες επιχειρήσεις. Από αυτές οι 127 συνεχίζουν και δυναμώνουν, οι 11 σταμάτησαν, οι 6 χρεοκόπησαν και οι 6 πουλήθηκαν. Πάνω από 306 πατέντες κατοχυρώθηκαν, οι εταιρείες του κέντρου κέρδισαν 96 διαγωνισμούς και 1.961.500 ευρώ ενώ συνολικά επενδύθηκαν πάνω από 130.000.000 εκ. ευρώ. Τα startups και οι επιχειρήσεις που αναπτύχθηκαν απασχολούν πάνω από 1047 εργαζόμενους ενώ τα έσοδα σχεδόν διπλασιάζονται κάθε χρόνο. Το 2007 έφτασαν τα 5,2 εκ. ευρώ ενώ το 2014 άγγιξαν τα 97,7 εκ. ευρώ.»

*ο Λουκάς Καράντζαλης είναι Οικονομολόγος Msc Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβαλλοντικής διακυβέρνησης, και εξειδίκευση σε θέματα Τοπικής Ανάπτυξης, Αυτοδιοίκησης και Επιχειρηματικότητας, Περιφερειακός Σύμβουλος Στερεάς Ελλάδας 2011-2014, Νομαρχιακός Σύμβουλος Βοιωτίας 2007-2010 .