Μια ευχάριστη επίσκεψη πραγματοποίησε αιφνιδιαστικά ο Μακαριότατος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος κκ. Ιερώνυμος με τα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος στην πόλη μας χθες το απόγευμα προκειμένου να προσκυνήσουν στο χιλιόχρονο θυσιαστήριο της «Παναγίας της Σκριπούς». Συνοδευόμενοι από τον Μητροπολίτη μας κκ. Γεώργιος, τον Δήμαρχο της πόλης μας κ. Λουκά Υπερήφανο, την Αντιδήμαρχο Πολιτισμού κ. Βαρβάρα Σκαγιάκου, τον Πρόεδρο του Επιμελητηρίου Βοιωτίας κ. Παναγιώτη Αγνιάδη και ασφαλώς από τον ακούραστο εφημέριο της Σκριπούς π. Χαράλαμπο Χατζηχαραλάμπους και ιερείς του Καποδιστριακού Δήμου Ορχομενού, οι Αρχιερείς εντυπωσιάστηκαν από το μεγαλόπρεπο μνημείο και στολίδι της πόλης μας.
Υπό τους ήχους του Αναστάσιμου Μηνύματος που έψαλλαν οι ψάλτες μας κκ. Γιάννης Ζωγράφος και Γιάννης Μπούτσης, ο Μακαριότατος είχε την ευχαρίστηση να τους ξεναγήσει εντός και περιμετρικά τους Ναού και να μιλήσει στα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος για την ιστορία του αλλά και για τον λόγο για τον οποίο ο Ιερός Ναός της Κοιμήσεως Θεοτόκου Ορχομενού πήρε την ονομασία «Παναγία η Σκριπού».
Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μακαριότατος και από Θηβών και Λεβαδείας κκ. Ιερώνυμος δείχνει έμπρακτα την αγάπη του και προς το ποίμνιο του Ορχομενού αλλά και προς το Βυζαντινό Μνημείο της Σκριπούς
Μάλιστα, αμέσως μετά την ξενάγηση, η συνοδεία των Αρχιερέων θέλησε να φωτογραφηθεί μπροστά από το μνημείο σε ανάμνηση αυτής της ιστορικής επίσκεψης στην πόλη μας ενώ ο Μακαριότατος κκ. Ιερώνυμος και ο Δήμαρχος της πόλης μας κ. Υπερήφανος έκαναν και δηλώσεις στα τοπικά ΜΜΕ.
Θυμίζουμε στους αναγνώστες μας πως η εκκλησία της «Παναγίας Σκριπού», απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης μας και την αρχαία Ακρόπολη του Ορχομενού, περιλαμβάνει το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά εκκλησιών του τύπου «σταυροειδούς μεταβατικού» στον ελλαδικό χώρο ενώ είναι το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο γνωστό μνημείο της εποχής, έξω από την Κωνσταντινούπολη.
Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Μονή της «Παναγίας Σκριπούς» βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή, όπου ο περιηγητής Παυσανίας (9, 38, 1) μνημονεύει δύο ιερά των Χαρίτων και του Διονύσου, τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί, αλλά πρέπει κατά πάσαν πιθανότητα να βρίσκονταν στη θέση όπου το 874 χτίστηκε η Μονή της Παναγίας Σκριπούς.
Αυτό άλλωστε μαρτυρούν οι ανασκαφικές εργασίες που απεκάλυψαν εξωτερικά – στον περίβολο του ναού – ένα κτίσμα μυκηναϊκής περιόδου. Επίσης στο εσωτερικό του ναού απεκάλυψαν την ύπαρξη παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού.
Η Μονή της Παναγίας Σκριπούς είναι κτίσμα του 9ου αιώνα και από το αρχικό συνολικό συγκρότημα σήμερα σώζεται μ
όνον το Καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, όπως άλλωστε αποδεικνύει το τρισυπόστατο Ιερό Βήμα.
Πιθανότατα ο ναός σχεδιάσθηκε ως ταφικό μνημείο του χορηγού του, του Λέοντα, Πρωτοσπαθάριου της Ανακτορικής φρουράς του Βυζαντινού αυτοκράτορα (873/874 μ.Χ.) ενώ το κατακόρυφο ηλιακό ρολόι που κοσμεί τον ναό ίσως να είναι ένα είδος αναφοράς στην αιώνια ζωή. Ούτως ή άλλως ο κτήτορας του ναού θέλησε το κτίσμα αυτό να έχει: «τερπνόν αποστίλβον περικαλλέα πάντοθεν αίγλην».
Η μοναστηριακή αυτή εκκλησία ξεχωρίζει για το μέγεθος (22,30 × 18,60 μέτρα), χωρίς τον νάρθηκα, για την πλούσια μαρμάρινη διακόσμηση και τέλος για τις ιστορικές πληροφορίες που παρέχουν 4 επιγραφές με μνημειακή έκφραση. Από αυτές μαθαίνουμε ότι ο ιδρυτής του ναού είναι ο Λέων «βασιλικός Πρωτοσπαθάριος, και επί των οικιακών», δηλαδή αρχηγός των σπαθαρίων — της ανακτορικής φρουράς — στο Ιερό Παλάτιον στην Κωνσταντινούπολη. Ο Λέων ήταν ο ιδιοκτήτης της περιοχής «χώρον επικρατέων τε παλαιοτάτου Ορχομένοιο» και πως έχτισε την εκκλησία το 873/874. Πράγματι, όσον αφορά τη χρονολογία κτίσεως είμαστε απόλυτα βέβαιοι, επειδή μια γραπτή επιγραφή, που είναι ενσωματωμένη στο εξωτερικό της αψίδας του ιερού, αναγράφει τόσο τη χρονολογία κατασκευής του
καθολικού, το 874, όσο και τον χορηγό-κτήτορα της Μονής, τον Λέοντα.
Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα από που προέρχεται η περίεργη ονομασία Σκριπού για τη Μονή. Η εκκλησία πάντως εξωτερικά είναι γεμάτη από επιγραφές και πιθανότατα σ’ αυτές τις εντοιχισμένες επιγραφές να οφείλεται το όνομα Σκριπού, από το λατινικό scriptus, που σημαίνει επιγραφή (inscription).
Το ιστορικό αυτό μνημείο εντάχθηκε στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 1994-1999, στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Στερεάς Ελλάδας. Και ενώ ολοκληρωνόταν η αποκάλυψη και η συντήρηση των τοιχογραφιών των ιερών, καθώς και η στερέωση και ο καθαρισμός των γλυπτών του νάρθηκα, ο ναός υπέστη εμπρησμό. Από τη φωτιά προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές, ωστόσο σε μια πρώτη φάση συντελέστηκε με αμμοβολή ο καθαρισμός του εσωτερικού ναού από την καπνιά, ενώ ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της δεύτερης φάσεως για την αποκατάσταση των καμένων παραθυρόφυλλων και των τοιχογραφιών του νάρθηκα.
Για την πλήρη αποκατάσταση του Μνημείου, αναμένεται η έναρξη του ΕΣΠΑ 2009 –2013 κατά την οποία – και κατά προτεραιότητα – η Σκριπού θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 3 εκατ. Ευρώ από το ΥΠΠΟ προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου και των κελιών.
Η Παναγία Σκριπού για πολλά χρόνια λειτούργησε ως μοναστήρι, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως ενοριακός ναός.
Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου, απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αλλά και στις 10 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία, το έτος 1943, ο Ορχομενός και οι κάτοικοί του σώθηκαν με θαύμα της Παναγίας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής που ήθελαν να κάψουν την πόλη και να σκοτώσουν τους κατοίκους της. (Πηγή: http://el.wikipedia.org/)
Άλλωστε, δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μακαριότατος και από Θηβών και Λεβαδείας κκ. Ιερώνυμος δείχνει έμπρακτα την αγάπη του και προς το ποίμνιο του Ορχομενού αλλά και προς το Βυζαντινό Μνημείο της Σκριπούς
Μάλιστα, αμέσως μετά την ξενάγηση, η συνοδεία των Αρχιερέων θέλησε να φωτογραφηθεί μπροστά από το μνημείο σε ανάμνηση αυτής της ιστορικής επίσκεψης στην πόλη μας ενώ ο Μακαριότατος κκ. Ιερώνυμος και ο Δήμαρχος της πόλης μας κ. Υπερήφανος έκαναν και δηλώσεις στα τοπικά ΜΜΕ.
Θυμίζουμε στους αναγνώστες μας πως η εκκλησία της «Παναγίας Σκριπού», απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο της πόλης μας και την αρχαία Ακρόπολη του Ορχομενού, περιλαμβάνει το πιο σημαντικό μνημείο από τη σειρά εκκλησιών του τύπου «σταυροειδούς μεταβατικού» στον ελλαδικό χώρο ενώ είναι το μεγαλύτερο και πολυτελέστερο γνωστό μνημείο της εποχής, έξω από την Κωνσταντινούπολη.
Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή Μονή της «Παναγίας Σκριπούς» βρίσκεται στην ομώνυμη περιοχή, όπου ο περιηγητής Παυσανίας (9, 38, 1) μνημονεύει δύο ιερά των Χαρίτων και του Διονύσου, τα οποία δεν έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί, αλλά πρέπει κατά πάσαν πιθανότητα να βρίσκονταν στη θέση όπου το 874 χτίστηκε η Μονή της Παναγίας Σκριπούς.
Αυτό άλλωστε μαρτυρούν οι ανασκαφικές εργασίες που απεκάλυψαν εξωτερικά – στον περίβολο του ναού – ένα κτίσμα μυκηναϊκής περιόδου. Επίσης στο εσωτερικό του ναού απεκάλυψαν την ύπαρξη παλαιοχριστιανικού ψηφιδωτού.
Η Μονή της Παναγίας Σκριπούς είναι κτίσμα του 9ου αιώνα και από το αρχικό συνολικό συγκρότημα σήμερα σώζεται μ
όνον το Καθολικό, αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου, αλλά και στους αποστόλους Πέτρο και Παύλο, όπως άλλωστε αποδεικνύει το τρισυπόστατο Ιερό Βήμα.Πιθανότατα ο ναός σχεδιάσθηκε ως ταφικό μνημείο του χορηγού του, του Λέοντα, Πρωτοσπαθάριου της Ανακτορικής φρουράς του Βυζαντινού αυτοκράτορα (873/874 μ.Χ.) ενώ το κατακόρυφο ηλιακό ρολόι που κοσμεί τον ναό ίσως να είναι ένα είδος αναφοράς στην αιώνια ζωή. Ούτως ή άλλως ο κτήτορας του ναού θέλησε το κτίσμα αυτό να έχει: «τερπνόν αποστίλβον περικαλλέα πάντοθεν αίγλην».
Η μοναστηριακή αυτή εκκλησία ξεχωρίζει για το μέγεθος (22,30 × 18,60 μέτρα), χωρίς τον νάρθηκα, για την πλούσια μαρμάρινη διακόσμηση και τέλος για τις ιστορικές πληροφορίες που παρέχουν 4 επιγραφές με μνημειακή έκφραση. Από αυτές μαθαίνουμε ότι ο ιδρυτής του ναού είναι ο Λέων «βασιλικός Πρωτοσπαθάριος, και επί των οικιακών», δηλαδή αρχηγός των σπαθαρίων — της ανακτορικής φρουράς — στο Ιερό Παλάτιον στην Κωνσταντινούπολη. Ο Λέων ήταν ο ιδιοκτήτης της περιοχής «χώρον επικρατέων τε παλαιοτάτου Ορχομένοιο» και πως έχτισε την εκκλησία το 873/874. Πράγματι, όσον αφορά τη χρονολογία κτίσεως είμαστε απόλυτα βέβαιοι, επειδή μια γραπτή επιγραφή, που είναι ενσωματωμένη στο εξωτερικό της αψίδας του ιερού, αναγράφει τόσο τη χρονολογία κατασκευής του
καθολικού, το 874, όσο και τον χορηγό-κτήτορα της Μονής, τον Λέοντα.Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα από που προέρχεται η περίεργη ονομασία Σκριπού για τη Μονή. Η εκκλησία πάντως εξωτερικά είναι γεμάτη από επιγραφές και πιθανότατα σ’ αυτές τις εντοιχισμένες επιγραφές να οφείλεται το όνομα Σκριπού, από το λατινικό scriptus, που σημαίνει επιγραφή (inscription).
Το ιστορικό αυτό μνημείο εντάχθηκε στο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης 1994-1999, στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Στερεάς Ελλάδας. Και ενώ ολοκληρωνόταν η αποκάλυψη και η συντήρηση των τοιχογραφιών των ιερών, καθώς και η στερέωση και ο καθαρισμός των γλυπτών του νάρθηκα, ο ναός υπέστη εμπρησμό. Από τη φωτιά προκλήθηκαν σοβαρές ζημιές, ωστόσο σε μια πρώτη φάση συντελέστηκε με αμμοβολή ο καθαρισμός του εσωτερικού ναού από την καπνιά, ενώ ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της δεύτερης φάσεως για την αποκατάσταση των καμένων παραθυρόφυλλων και των τοιχογραφιών του νάρθηκα.
Για την πλήρη αποκατάσταση του Μνημείου, αναμένεται η έναρξη του ΕΣΠΑ 2009 –2013 κατά την οποία – και κατά προτεραιότητα – η Σκριπού θα χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 3 εκατ. Ευρώ από το ΥΠΠΟ προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποκατάσταση του περιβάλλοντος χώρου και των κελιών.
Η Παναγία Σκριπού για πολλά χρόνια λειτούργησε ως μοναστήρι, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργεί ως ενοριακός ναός.
Πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου, γιορτή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, στις 23 Αυγούστου, απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, αλλά και στις 10 Σεπτεμβρίου, ημέρα κατά την οποία, το έτος 1943, ο Ορχομενός και οι κάτοικοί του σώθηκαν με θαύμα της Παναγίας από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής που ήθελαν να κάψουν την πόλη και να σκοτώσουν τους κατοίκους της. (Πηγή: http://el.wikipedia.org/)
ΥΓ. Ευχαριστούμε για τη συνδρομή την Πρωτοβουλία Πολιτών Ορχομενού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου