Επιφυλακτικός στην πρόταση της Περιφέρειας για τον Ασωπό ο κ. Γιώργος Μουλκιώτης

Παρατηρήσεις-σχόλια, στην Πρόταση της Περιφέρειας Στερεάς για τον Ασωπό, από τον πρώην αντιπεριφερειάρχη Βοιωτίας Γιώργο Μουλκιώτη.

Σχετικά με την διακηρυχθείσα και με κατ΄ εξοχήν έντονα επικοινωνιακά χαρακτηριστικά, Πρωτοβουλία της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδος, για την οριστική και αποτελεσματική επίλυση του μείζονος προβλήματος στην περιοχή του ΑΣΩΠΟΥ,  ελπίζουμε και ευχόμαστε, να έχει τύχη και ευτυχή πορεία.

Να μην αποτελέσει άλλο ένα μετέωρο βήμα για τον Ασωπό.

Να μην αποτελέσει «άλλη μια πρόταση», καθ΄ όσον στο λίαν πρόσφατο παρελθόν, υπήρξαν ομοίως και άλλες προτάσεις, με ομοίως έντονα επικοινωνιακά χαρακτηριστικά, εξαγγελθείσες και έτοιμες προς υλοποίηση, με εξασφαλισμένους πόρους, ως λέγονταν, αλλά τελικά κάπου «βάλτωνε» η υλοποίηση.

Αποτελεί ομόθυμη βούληση όλων των θεσμικών φορέων, αλλά και των Πολιτών, για την επίλυση του χρόνιου προβλήματος, για το οποίο έως σήμερα, παρα τις προσπάθειες της Αυτοδιοίκησης (Δήμος Τανάγρας, Περιφέρεια), αποκαλύπτεται καθημερινά ότι δεν υπάρχει πολιτική βούληση της κεντρικής Κυβέρνησης, για την αντιμετώπιση της ρύπανσης.

Α]. Επισημαίνουμε ότι η πρωτοβουλία της Περιφέρειας, πολύ ορθά, συνεχίζει να κρατά  ανοικτή την πόρτα του Ασωπού, με μικρές παραλλαγές της Πρότασης του ΥΠΕΚΑ, αφου επαναλαμβάνεται και είναι περίπου ίδια, με την πρόταση,  που επίσης είχε εξαγγελθεί τον Φεβρουάριο 2010, από τον τότε Υπουργό ΥΠΕΚΑ στα Οινόφυτα, με τίτλο «Ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την Αντιμετώπιση του Περιβαλλοντικού  Κινδύνου στην περιοχή του Ασωπού».

Το πρόγραμμα μάλιστα αυτό, για την ιστορία του θέματος, έτυχε επεξεργασίας το 2012 από την Επιτροπή Παρακολούθησης και Συντονισμού της υλοποίησης των μέτρων για τον Ασωπό Ποταμό, που συγκροτήθηκε από την τότε Ειδική Γραμματέα Περιβάλλοντος Μαργαρίτα Καραβασίλη

Το ΥΠΕΚΑ,  από το 2010, είχε ως προβλεπόμενα έργα τα εξής:

1. Κεντρική µονάδα επεξεργασίας επικίνδυνων υγρών και στερεών αποβλήτων επιµερίζοντας το κόστος στις βιομηχανίες
2. Χωροταξική οργάνωση της άτυπης βιομηχανικής περιοχής µε την κήρυξή της ωςΕπιχειρηματικό Πάρκο εξυγίανσης και την πολεοδόμηση αυτής.

    3.   Εφαρμογή της νομοθεσίας για την περιβαλλοντική ευθύνη

4. Οριοθέτηση και ανάδειξη του Ασωπού ποταµού
5. Θέσπιση του Μητρώου Βιομηχανιών
6. Αναβάθμιση, στελέχωση και εξοπλισµός της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος
7.       Συγκρότηση και   λειτουργία του   πολυεξαγγελθέντος    Γραφείου Περιβάλλοντος στα Οινόφυτα.

Αυτά έγιναν το 2010 από το ΥΠΕΚΑ, προχώρησαν σε επίπεδο Επιτροπών Εργασίας υπο την Ειδική Γραμματέα Περιβάλλοντος Μαργαρίτα Καραβασίλη το 2012 και στην συνέχεια, ..…..κάτι έγινε……(!!!) πριν την υλοποίηση των αποφάσεων και είμαστε στην ίδια θέση. Δισταγμός και προσχηματική κωλυσιεργία, ακόμα και για την στελέχωση του Γραφείου Περιβάλλοντος Οινοφύτων.

Β. Η πρόταση της Περιφέρειας, όπως παρουσιάζεται, τουλάχιστον στο παρόν στάδιο, εξ αρχής έχει ουσιαστικά  κενά και δεν εξηγεί, το εύλογο ερώτημα των πολιτών, πώς θα υλοποιηθεί, συνεχιζόμενης της ρύπανσης.

1. i.  Δεν είναι σαφής, σε διάφορα κρίσιμα θέματα. Χρήζει διασάφησης, διότι  ενδεικτικά, έχει ασάφειες σχετικά με το πλαίσιο εργασίας που θα αναλάβει και εκτελέσει ο ανάδοχος του υπο  προκήρυξη διεθνούς διαγωνισμού.
2. ii. Δημιουργεί κίνδυνο εμπλοκών και σύγχυσης αρμοδιοτήτων λογω αλληλοεπικαλύψεων των υπο συμμετοχή και ένεκα υπηρεσιακής αρμοδιότητας φορέων

iii.  Αποφεύγει να  παρουσιάζει την κοστολόγηση του έργου.

Γ. Η πρόταση της Περιφέρειας, είναι ελλιπής, ως προς την ιστορική αναφορά της,  αφού φαίνεται ότι αγνοεί και δεν λαμβάνει  υπ΄ όψιν της, τα όσα έχουν λάβει χώρα από τον Φεβρουάριο του 2010 έως σήμερα, κατά την γνώμη μας  ιδιαιτέρως σημαντικά.

Δεν αναφέρει και δεν έχει λάβει υπ΄ όψιν της:

1.     τα ήδη δημοσιοποιημένα αποτελέσματα μετρήσεων Απριλίου  2014, που έχουν διενεργηθεί από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, στην περιοχή του Ασωπού και  έχουν γνωστοποιηθεί, στα πλαίσια του δικαιώματος πρόσβασης στην περιβαλλοντική πληροφόρηση, με διαπιστωθείσες τιμές ρύπων 8.000 μg/l χρωμίου και εξασθενούς  χρωμίου και 85 μg/l  μολύβδου.
2.   την ΚΥΑ 100079 [ΦΕΚ 135Β/22-1-2015], στην οποία όλως αυθαίρετα, έχει αφαιρεθεί η έννοια της «υδρογεωλογική λεκάνης Ασωπού», η οποία είχε συγκεκριμένη οριοθέτηση και  έχει αντικατασταθεί με ένα χάρτη ασαφών ορίων, από το οποίο δεν συνάγεται συμπέρασμα για το ποιές βιομηχανίες εμπίπτουν, ενώ καθιστά δυσχερές το έργο των ελεγκτικών μηχανισμών, ως προς τα σημεία και την διαδικασία της διενεργούμενης δειγματοληψίας.
3. Αγνοεί την από 30-7-2014 Προγραμματική Σύμβαση ΥΠΕΚΑ – ΕΥΔΑΠ – Δήμου Τανάγρας, για το έργο «Ολοκληρωμένη Διαχείριση Υδάτινων Συστημάτων Περιοχής Ασωπού», με την οποία φέρεται να χρηματοδοτούνται έργα 37 εκατομμυρίων €υρώ, από το πρόγραμμα «Φυσικό Περιβάλλον 2014» του Πράσινου Ταμείου, ώστε να εντάξει και αυτό το έργο, στον όλο παρουσιαζόμενο σχεδιασμό.
4. Δεν αναφέρεται στα ουσιαστικά Πορίσματα των δυο εκθέσεων του ΕΜΠ, στα πλαίσια του εκτελεσθέντος σε συνεργασία και με την Περιφέρεια, προγράμματος LIFE+ CHARM, ούτε στην προηγηθείσα από  το έτος 2013  έκθεση του ΙΓΜΕ, όλων αυτών, εχουσών πλαίσιο  αναφοράς την περιοχή του Ασωπού, με πολύ συγκεκριμένες και αιτιολογημένες επισημάνσεις.
5. Δεν αναφέρεται στην πορεία υλοποίησης της απόφασης του Περιφ. Συμβουλίου, για υπογραφή προγραμματικής σύμβασης με το ΙΓΜΕ, με σκοπό την διάνοιξη γεωτρήσεων, σε συγκεκριμένη περιοχή εντοπισμένης ανθρωπογενούς ρύπανσης, προς αποκάλυψη του ή των ρυπαντών.
6. Δεν αναφέρεται στον ήδη εντοπισμένο χώρο ρύπανσης, από τις υπηρεσίες της Περιφέρειας, και τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ, που έχει γνωστοποιηθεί προς το γραφείο Πρωθυπουργού, ΥΠΕΚΑ, Επιτροπή Περιβάλλοντος Βουλής, Συνήγορο του Πολίτη.

Δ.  Είναι λίαν εσφαλμένη και ατυχής, η περικοπή της εισήγησης της Περιφέρειας, ότι «….Για να τηρηθούν τα προσχήματα επιλέχθηκε η πρακτική των επι μέρους ελέγχων που διαπιστώνουν παραβάσεις καθώς και η επιβολή προστίμων….» (σελ. 5).

Οι έλεγχοι των υπηρεσιών της Περιφέρειας, από το ΚΕΠΠΕ, δεν πραγματοποιήθηκαν για να τηρηθούν τα προσχήματα, αλλά ήταν ουσιαστικοί έλεγχοι, προχώρησαν σε βάθος, στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους και είχαν αποτέλεσμα, μέσω αυτών, να διαπιστωθεί η συγκεκριμένη η πηγή ρύπανσης το 2011, μαζι με τους Επιθεωρητές της ΕΥΕΠ, αλλά και ένεκα αυτών των ελέγχων,  να εκδοθούν αποφάσεις αναστολής λειτουργίας επιχειρήσεων, σφράγισης μηχανολογικού εξοπλισμού, επιβολής προστίμων και ό,τιδήποτε πρόβλεπε η νομοθεσία.

Για την αποκατάσταση της αλήθειας, η σχετική περικοπή της Πρότασης, έχουμε την γνώμη ότι πρέπει να εξαλειφθεί.

Ε. Λογω επανάληψης, κατά το μεγαλύτερο μέρος από την πρόταση της Περιφέρειας, των ήδη γνωστών προτάσεων του ΥΠΕΚΑ 2010, μόνο για τα επι πλέον στοιχεία της πρότασης της Περιφέρειας,  επισημαίνουμε τα εξής:

1.  i. Πιστεύουμε ότι δεν είναι αναγκαίος ο διεθνής διαγωνισμός, τόσον ως χρονοβόρος, όσον  και ως κοστοβόρος. Οι επιστημονικοί φορείς της Ελλάδος, έχουν την αξιοπιστία και την επάρκεια όπως εξ άλλου το έχουν αποδείξει. Η επιλογή του διεθνούς διαγωνισμού, ίσως πρέπει να αιτιολογηθεί και εξηγηθεί λεπτομερέστερα.

Οι έως σήμερα έρευνες, έχουν  αναδείξει τα καίρια σημεία ενδιαφέροντος. Υπάρχει δυνατότητα περαιτέρω εξειδικευμένων ερευνών και ελέγχων από τις ελληνικές Πολυτεχνικές Σχολές και εθνικούς  ερευνητικούς φορείς, που έχουν την αποδεδειγμένη επάρκεια, τεχνογνωσία και τα εχέγγυα για  να αναλάβουν την διαδικασία εντοπισμού του  ή  των ρυπαντών, χωρίς να απαιτείται η χρονοβόρα και κοστοβόρα  διαδικασία διεθνούς διαγωνισμού.

Σε κάθε όμως περίπτωση, επισημαίνουμε ότι για τους υποψήφιους μελετητές – ερευνητές, πρέπει να υπάρξουν ρητές αναφορές, για αποκλεισμό υποψηφίων αναδόχων του έργου, εχόντων,  τόσων αυτών, ως νομικών προσώπων, όσον και των συμμετεχόντων σε αυτούς φυσικών προσώπων, πάσης φύσεως σχέσεων, με τις εγκατεστημένες επιχειρήσεις στην ρυπανθείσα περιοχή, με ρητή πρόβλεψη «ποινής» για τις σε βάρος τους συνέπειες, σε αντίθετη περίπτωση..

1. ii. Για τα ζητήματα Υγείας, πρέπει να συμμετάσχουν υπο μορφή ερευνητικής Κοινοπραξίας, αποκλειομένων των ιδιωτικών ερευνητικών κέντρων, όλες οι  Ιατρικές Σχολές της Χώρας, σε κοινό πρόγραμμα, πρώτιστα δε εκείνες που διαθέτουν και τα εργαστήρια ελέγχου του εξασθενούς χρωμίου, οι οποίες και θα επιλέξουν, με δική τους ευθύνη, τους εν δυνάμει αναγκαίους συνεργάτες τους, για την ανάληψη του ειδικότερου έργου τους, με αποφυγή σύγχυσης αρμοδιοτήτων με υφιστάμενες δομές Υγείας.

Η συνέχιση της προσπάθειας της Περιφέρειας, για τα επόμενα βήματα για τον Ασωπό, μας βρίσκει απόλυτα σύμφωνους.