Ξανά για την Κωπαΐδα

του Βασίλη Τσιτσιρίγκου / Οικονομολόγου*  

Eπανερχόμαστε σήμερα στο “Κωπαιδικό Ζήτημα”  λόγω της σπουδαιότητάς του, για την τοπική οικονομία και την παραγωγική ανασυγκρότηση του Α-γενή τομέα της περιοχής.  Σε παλαιότερα άρθρα (Εφημερίδα ΑΥΓΗ 8-11-2014, ΣΕΝΤΡΑ Φθιώτιδας 1-11-2014) αξιολογώντας την περιοχή με όρους Τοπικού Ανταγωνιστικού Πλεονεκτήματος (“Παραγωγική ικανότητα”, “τεχνογνωσία-εμπειρία”, “εγγύτητα σε αγορές”, “ύπαρξη νέου αγροτικού δυναμικού”), διατυπώσαμε συγκεκριμένες προτάσεις για μια Στρατηγική Ανάπτυξης της Κωπαίδας.

Ξαναδιατυπώνουμε σήμερα,  δύο (2) Πρωτοβουλίες-Εργαλεία Αναπτυξιακής Πολιτικής που έχουν κατά την γνώμη μας καίρια  σημασία.  

Πρωτοβουλία Πρώτη : Eνα Ολοκληρωμένο Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για την Κωπαίδα.     

Για την περιοχή, χρειάζεται να εκπονηθεί ένα Ολοκληρωμένο Σχέδιο Ανάπτυξης που θα αφορά : Τεχνικές Υποδομές, Συστήματα διαχείρισης νερών, Δράσεις Μεταποίησης/Εμπορίας προϊόντων, Προστασία πόρων,  Eπιστημονική στήριξη-Έρευνα, κλπ.

Πως θα γίνει αυτό ; Ακολουθώντας την μεθοδολογία των ΜΕΛΕΤΩΝ των ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ (OΠΑΑΧ)  που εφαρμόστηκαν με επιτυχία στην Ελλάδα από το 1995 μέχρι σήμερα. Αξιοπoιώντας μάλιστα ένα θεσμό-εργαλείο Αναπτυξιακής Πολιτικής : Την Προγραμματική Σύμβαση (ΠΣ), μεταξύ φορέων της Αυτοδιοίκησης (Περιφέρεια, OTA Aλιάρτου-Θεσπιέων, Λιβαδειάς, Ορχομενού), του Γεωπονικού Πανεπιστημίου και άλλων φορέων Δημοσίου Συμφέροντος, ως μια ΣΥΜΦΩΝΙΑ για την Στρατηγική Ανάπτυξης της Περιοχής.

Οι  Προγραμματικές Συμβάσεις προβλέπονται στον Κώδικα Δήμων/Κοινοτήτων (KΔΚ), στο ν. 3852/2010,  και δείχνουν την βούληση των κοινωνικοοικονομικών εταίρων  για την ανάπτυξη μιας περιοχής.

Η εκπόνηση του Ολοκληρωμένου Προγράμματος απαιτεί ειδίκευση, σύγχρονα εργαλεία τεκμηρίωσης, τεχνογνωσία, αξιοποίηση μελετών, γνώση του χώρου και των χρηματοδοτικών εργαλείων.

Με Προγραμματική Σύμβαση το 2007-2010,  δεκαέξι (16) ΟΤΑ του Κηφισού και (εκ τρίτου συμβαλλόμενο) την Αναπτυξιακή Ανώνυμη Εταιρεία “ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ” εκπονήσαμε το Επιχειρησιακό Σχέδιο “Αλλάζοντας τον Ρου της Αγροτικής Ανάπτυξης” που βρίσκεται στα χέρια της Περιφέρειας και των ΟΤΑ Aλιάρτου-Θεσπιέων, Ορχομενού, Λεβαδέων (μέτοχοι της ΟΑΣΕ).

Πρωτοβουλία Δεύτερη : Η δημιουργία Αναπτυξιακού Φορέα για την Kωπαίδα  

Η δημιουργία Αναπτυξιακού Φορέα δεν είναι αυτοσκοπός…Καθίσταται όμωςαναγκαία για την υλοποίηση του Προγράμματος και, για την διαχείριση της περιοχής.

Αυτή είναι η σύγχρονη αντίληψη του Ολοκληρωμένου Σχεδιασμού. Σε αντίθετη περίπτωση δημιουργούνται  “κρατικοδίαιτα σχήματα” που γνωρίσαμε στο πρόσφατο παρελθόν.

Ως μορφή του Αναπτυξιακού φορέα,  προτείνεται η  Πολυμετοχική Ανώνυμη Αναπτυξιακή Εταιρεία της Αυτοδιοίκησης (με Μετόχους ΟΤΑ Α’ Β΄ Βαθμού, Συλλογικούς φορείς Αγροτών, και Φορείς Δημοσίου Συμφέροντος).  Ας αναφέρουμε μερικούς λόγους που συνηγορούν στην   πρότασή  μας  αυτή :

α) Το μοντέλο έρχεται σαν εμπειρία από τις  Ομάδες Τοπικής Δράσης (OΤΔ-LocalAction Groups) από  Ευρωπαϊκές περιοχές (π.χ. Γαλλία) με ιστορία  στην  αγροτική ανάπτυξη.

β) Στην ελληνική περιφέρεια δημιουργήσαμε τις ΟΤΔ  στα 1990, (Αναπτυξιακές Εταιρείες-ANET) που σε πέντε (5) προγραμματικές περιόδους (A΄,B’,Γ’,Δ’ ΚΠΣ, ΠΑΑ 2007-2013) σχεδίασαν και υλοποίησαν με επιτυχία, αποτελεσματικότητα, ευελιξία, Προγράμματα Αγροτικής Ανάπτυξης  πολλών δις €.

γ) Τα σχήματα αυτά του “τέταρτου τομέα” της Οικονομίας και του Δημοσίου Συμφέροντος, προβλέπονται στον ΚΔΚ (ν.3463/2006, ν.3852/2010), έχουν συγκεκριμένους καταστατικούς σκοπούς και διαθέτουν Πιστοποιήσεις-Διαχειριστική Επάρκεια τύπου Α,Β,Γ, για την υλοποίηση Έργων-Προγραμμάτων. Εχουν εξειδικευμένο στελεχικό δυναμικό στην Αγροτική Ανάπτυξη (Διεπιστημονικές Ομάδες Γεωπόνων-Μηχανικών-Οικονομολόγων, ειδικότητες εφαρμογών). Υλοποιώντας πολυτομεακά-πολυταμειακά προγράμματα των ΚΠΣ (ΕΤΠΑ, EΓΤΠΕ-Π, EKT) απέκτησαν τεχνογνωσία χρήσιμη για τα πολυταμειακά προγράμματα της νέας περιόδου 2014-2020 (Σύμφωνο Εταιρικής Συνεργασίας-ΣΕΣ και Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης –ΠΑΑ).

Οι πηγές χρηματοδότησης  

Το ΟΛΟ εγχείρημα ** μπορεί  να χρηματοδοτηθεί  ως ακολούθως  :

Η εκπόνηση του Προγράμματος μπορεί να αποτελέσει εισφορά των εταίρων της Προγραμματικής Σύμβασης ή να χρηματοδοτηθεί από την Tεχνική Βοήθεια του ΠΑΑ (με ενδεχόμενη συμμετοχή του Ελληνικού Δημοσίου στην ΠΣ). Οι δράσεις που θα προβλεφθούν, μπορούν να χρηματοδοτηθούν από το ΠΑΑ 2014-2020 (από το 30% που θα εκχωρήσει το ΥΠΑΑΤ στις περιφέρειες, ή με αυτοτελές πρόγραμμα του άρθρου 19 του νέου ΠΑΑ), τα δε εγγειοβελτιωτικά έργα από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων του ΥΠΑΑΤ.  Οι Επενδύσεις Εμπορίας-Μεταποίησης-Υποδομές (πχ. Iδρυση Αγοράς Προϊόντων, Υποδομές εκπαίδευσης) θα χρηματοδοτηθούν από τα Τομεακά του ΣΕΣ.

Τέλος η χρηματοδότηση του Aναπτυξιακού Φορέα μπορεί να γίνει, με χρησιμοποίηση ενός εκ των υπαρχόντων Αναπτυξιακών Εταιρειών,  με αύξηση του Μετοχικού Κεφαλαίου για επενδυτικούς σκοπούς, (επί  τη βάσει σχετικής  μελέτης Βιωσιμότητας και άλλων προσαρμογών που θα απαιτηθούν), το δε κόστος λειτουργίας αυτού θα καλύπτεται από τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα και την διαχείριση του συνολικού έργου.

……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

* Ο Β.Τ. είναι Δ-ντής της Αναπτυξιακής Εταιρείας “ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ”. Υπεύθυνος έργου  της ΚΠ LEADER στην Βοιωτία (1995-2002) και από το 2002 μέχρι σήμερα Υπεύθυνος Έργου των ΟΠΑΑΧ στην Περιφέρεια Στ. Ελλάδας.

** Σύντομα ο Σχεδιασμός αυτός θα  κατατεθεί  αναλυτικά  στην Διοίκηση- Περιφέρεια- Αυτοδιοίκηση.