Αρχιεπίσκοπος: Φέτος, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἦρθε νωρίτερα. Ζοῦμε μιὰ σκληρὴ ἐθνικὴ συμφορά

 Ρεπορτάζ για το Ραδιόφωνο της Εκκλησίας: Μάκης Αδαμόπουλος

Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης

«Φέτος, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἦρθε νωρίτερα. Ζοῦμε μιὰ σκληρὴ ἐθνικὴ συμφορά. Καὶ δὲν ὑπάρχουν λόγια νὰ ἀποτυπώσουν τὸν ἀνθρώπινο πόνο. Οἱ μόνοι ποὺ μποροῦν νὰ μιλήσουν γι᾽ αὐτό, εἶναι ὅσοι ἔχασαν τοὺς δικούς τους ἀνθρώπους. Ἀλλὰ ἐκεῖνοι εἶναι ἀπαρηγόρητοι, γιατί βιώνουν τὴν ἀπώλεια τῶν ἀγαπημένων τους. Καὶ μέσα στὴν ἀνείπωτη ἀπελπισία τους, ἴσως ποῦν, ὅπως ὁ Χριστός: «Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί μᾶς ἐγκατέλειψες»; Τὴ Μεγάλη Παρασκευή, φέτος, τὴ ζοῦμε νωρίτερα. Καὶ ὅλοι μας (σὰν τὴν Παναγία ποὺ ὡς μάνα θρήνησε τὸν Χριστό) θρηνοῦμε γι᾿ αὐτὰ τὰ παιδιά μας» τόνισε ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος αμέσως μετά το Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των θυμάτων της πολυαιμάκτου τραγωδίας των Τεμπών που τελέσθηκε σήμερα το πρωί -μετά την Συνοδική Θεία Λειτουργία- στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Αθηνών παρουσία της ΠτΔ κ. Κατερίνας Σακελλαροπούλου και του Πρωθυπουργού κ. Κυριάκου Μητσοτάκη. Παρέστησαν, επίσης, Πολιτικοί, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.

Ο Αρχιεπίσκοπος σημείωσε, ακόμη, ότι «Ὁ θάνατος πάντα εἶναι ἀφύσικος, ἀποτρόπαιος, ἀπεχθής. Πόσῳ μᾶλλον, ὅταν χάνονται νέοι ἄνθρωποι, ποὺ εἶναι περισσότερο ταυτισμένοι μὲ τὴ ζωή. Τότε χάνουμε κι ἐμεῖς τὴν ἐλπίδα μας. Γιατί φαίνεται νὰ κόβεται ἡ συνέχεια τῆς ζωῆς. Καὶ νὰ νικᾶ ὁ θάνατος. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἀκόμη πιὸ ἀποτρόπαιο. Γιατί, ἂν βυθιστοῦμε στὴν ἀπελπισία, θὰ καταντήσουμε ζωντανοί-νεκροί. Δὲν μπορῶ νὰ πῶ τίποτε περισσότερο. Γονατίζω ἀδύναμος μπροστά σας, στὸ βάρος αὐτοῦ τοῦ πρώιμου ἀποχωρισμοῦ. Καὶ ὅπως ἐσεῖς νανουρίζατε τὰ παιδιά σας μὲ στοργή, ἔτσι χαμηλόφωνα, στοργικά, σᾶς λέω: Ὁ μόνος τρόπος νὰ τὰ ἀγκαλιάσετε καὶ πάλι, εἶναι νὰ πιστέψετε ὅτι τὸν τελευταῖο λόγο δὲν τὸν ἔχει ὁ θάνατος. Τὸν ἔχει ἡ Ἀνάσταση. Ἔτσι μένει ἡ μνήμη τῶν ἀγαπημένων μας ζωντανὴ καὶ ἀναστημένη, ἀληθινά «αἰώνια»! Ὅταν προσευχόμαστε ὅλοι μαζί, προκειμένου ὁ Ἀναστὰς Κύριός μας νὰ θυμᾶται τὰ παιδιὰ μας καὶ νὰ τὰ κρατᾶ στὴν στοργικὴ ἀγκαλιὰ Του».

Να θυμίσουμε ότι η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, συμμετέχουσα στη θλίψη και την οδύνη ολόκληρου του ελληνικού λαού για το τραγικό πολύνεκρο σιδηροδρομικό δυστύχημα στην περιοχή των Τεμπών, όρισε όπως μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας της σημερινής Κυριακής της Ορθοδοξίας, 5 Μαρτίου 2023, τελεσθεί Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των θυμάτων της πολυαιμάκτου αυτής τραγωδίας σε όλους τους Ιερούς Ναούς της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επίσης, σε τηλεφωνική επικοινωνία που είχε ο Αρχιεπίσκοπος με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας την ημέρα του τραγικού δυστυχήματος, συμφώνησαν την ματαίωση -λόγω του εθνικού πένθους- του καθιερωμένου γεύματος που παραθέτει η Προεδρία της Δημοκρατίας προς τιμήν της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου για την Κυριακή της Ορθοδοξίας, το οποίο ήταν προγραμματισμένο για σήμερα 5 Μαρτίου.

Νωρίτερα, κατά την Συνοδική Θεία Λειτουργία τον Θείο Λόγο κήρυξε ο Συνοδικός Μητροπολίτης Μάνης κ. Χρυσόστομος, ο οποίος, αφού εξέφρασε, εκ μέρους της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, τη βαθύτατη θλίψη του για τα θύματα του τραγικού σιδηροδρομικού δυστυχήματος μίλησε για την Κυριακή της Ορθοδοξίας και τόνισε: « Δὲν χωρεῖ ἀμφιβολία, ὅτι τὸ ἀρχαιότερον καὶ τὸ πλέον ἐπίκαιρον ἐρώτημα εἶναι τὸ: «Τὶ ἐστιν ἄνθρωπος;» Τὶ εἶναι ὁ ἄνθρωπος; Καὶ, βεβαίως, τὰ συναφῆ πρὸς αὐτὸ ἐρωτήματα: «Ἀπὸ ποῦ προέρχομαι; Ποῦ πηγαίνω; Ποῖος ὁ σκοπὸς τῆς ζωῆς μου;». Ἐρωτήματα εὔλογα, θεμελιώδη καὶ οὐσιαστικά. Ἀκριβῶς εἰς τὸ σημεῖον αὐτό, ἔρχεται ἡ ὀρθόδοξος πνευματικότης καὶ δίδει οὐσιώδη ἀπάντησιν, ἀποκαλύπτουσα ὅτι εἶναι «δόξα Θεοῦ ὁ ζῶν ἄνθρωπος». Αὐτό εἶναι τὸ μεγαλεῖον τοῦ ἀνθρώπου. Ἡ ἀριστοκρατία τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς ἁρμονικῶς ἡνωμένων, εἰ καὶ διαφόρων, κατὰ τὴν φύσιν των, συστατικῶν στοιχείων τοῦ ἀνθρώπου». Σε άλλο σημείο ο Μητροπολίτης Μάνης υπογραμμίζει: «Εἰς τὰ Ἀναγνώσματα τῆς σημερινῆς Θείας Λειτουργίας, τὸ Ἀποστολικὸν καὶ τὸ τοῦ Εὐαγγελίου, γίνεται λόγος διὰ τὰ μεγάλα κατορθώματα τῆς πίστεως εἰς τὸν Θεόν, εἰς τὸ πρῶτον, καὶ διὰ τοὺς «ἀνοικτοὺς οὐρανούς» εἰς τὸ δεύτερον. Ἀλήθεια, ἔχομε συνειδητοποιήσει πόσον ἀναγκαία εἶναι ἡ ἀκράδαντος πίστις εἰς τὸν Θεὸν καὶ ἡ ἄλλη ὅρασις τοῦ οὐρανοῦ; Εἰς αὐτὰ ἀκριβῶς μᾶς προτρέπει καὶ μᾶς καθοδηγεῖ ἡ σημερινὴ ἑορτὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, διότι «ἑορτάζω» σημαίνει γίνομαι βαθύτερον, κατὰ συνείδησιν, χριστιανός, «αὐξανόμενος εἰς ἐπίγνωσιν Θεοῦ» (Κολ. 1,10). Συνάπτομαι στενώτερον μὲ τὴν ἁγίαν Του Ἐκκλησίαν, ἡ ὁποία δὲν εἶναι πρόσκαιρος, ἀλλ’ αἰωνία, δὲν εἶναι σκοταδισμὸς, ἀλλὰ κατέχει τὸ φῶς τὸ ἀληθινὸν καὶ δὲν μένει εἰς τὴν πικρίαν, ἀλλὰ προσφέρει τὴν ἐλπίδα καὶ τὴν ἀγαλλίασιν. 

Τῷ ὄντι, ἡ ὀρθόδοξος πνευματικότης εἶναι ἕνας ἀνεκτίμητος θησαυρὸς, κατ’ ἐξοχὴν δὲ εἰς τὸν ὀρθόδοξον ἑλληνισμὸν ἁπανταχοῦ τῆς γῆς. Εἶναι μία καταπληκτική, ὑπέροχος κληρονομία τῶν θεοφόρων, ἁγίων καὶ σοφῶν Πατέρων μας. Ἡ κληρονομία αὐτὴ εἶναι εὐκαιρία ἀλλὰ καὶ δυνατότης. Εἴμεθα ἐλεύθεροι νὰ τὴν δεχθοῦμε ἤ νὰ τὴν ἀποποιηθοῦμε. Ἐδῶ, ὅμως, εὑρίσκεται τὸ κλειδὶ τῆς σωτηρίας. 

Συνελόντ' εἰπεῖν, τό μεγαλεῖον τοῦ ἀνθρώπου ἐνυπάρχει ἐξ' ἀρχῆς εἰς τό «κατ' εἰκόνα καί καθ' ὁμοίωσιν Θεοῦ». Ὡστόσο, μέ τήν αὐτεξούσιον ἐκτροπήν του, ὁ ἄνθρωπος ἠμαύρωσε τό «κατ' εἰκόνα» καί δέν διετήρησε τήν μετά τοῦ Θεοῦ κοινωνίαν. Ἀλλά καί πάλιν, ἡ ἀγαθότης τοῦ Θεοῦ σώζει τό μεγαλεῖο τοῦ ἀνθρώπου. Διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ ἔρχεται καί ἀναβιβάζει πρός ὕψος τό ἀνθρώπινον. Ἐπιφέρει τήν ἀνακαίνισιν τῆς παλαιωθείσης ἀνθρωπίνης φύσεως καί ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος λαμπρύνεται μέ τήν κατά Χριστόν βιοτήν του, ἐπιτελῶντας τόν σκοπόν του, τήν θέωσιν, εἰς αὐτήν ταύτην τήν «κοινωνίαν τῆς θεώσεως», τοὐτέστιν εἰς τήν Μίαν, Ἁγίαν, Καθολικήν καί Ἀποστολικήν Ἐκκλησίαν. 

Ἡ θεϊκὴ πρόσκλησις εἰς τὸν καθένα μας εἶναι καὶ θὰ παραμένῃ παντοτινή: «Ἔρχου καὶ ἴδε» Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν, κατὰ τὸν σημερινὸν βιβλικὸν λόγον (Ἰω. 1,47), διότι «χθὲς καὶ σήμερον ὁ αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας» (Ἑβρ. 13,8). Ναί, ἄνθρωπε, «ἔρχου καὶ ἴδε», τὴν Αὐτοαλήθειαν, τὸ «ἀπαύγασμα τῆς δόξης καὶ τὸν χαρακτῆρα τῆς ὑποστάσεως» τοῦ Θεοῦ Πατρός (Ἑβρ. 1,3). Γένοιτο». 

Προ της Α­πο­λύ­σε­ως της Θεί­ας Λει­τουρ­γί­ας έγινε η Λι­τά­νευ­ση των Ι­ε­ρών Ει­κό­νων και ανεγνώσθη ο «Συνοδικός Τόμος της Ορθοδοξίας» εις ανάμνησιν του γεγονότος της Αναστηλώσεως των Ιερών Εικόνων.

Ακολουθεί ολόκληρη η ομιλία του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου κατά το μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των θυμάτων της πολυαιμάκτου τραγωδίας των Τεμπών :

Σήμερα, Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, συγκεντρωθήκαμε ἐδῶ γιὰ νὰ λειτουργήσουμε καὶ νὰ τιμήσουμε τὴν ἀναστήλωση τῶν ἱερῶν εἰκόνων. Ὅμως, ἡ πρόσφατη τραγωδία ποὺ συγκλόνισε τὴν πατρίδα μας, ἐπιβάλλει νὰ γίνει ἐθνικὸ μνημόσυνο, γιὰ ὅσους χάθηκαν μὲ τόσο αἰφνίδιο καὶ παράλογο τρόπο. Καὶ ὄχι μόνο χάθηκαν, ἀλλὰ κάποιοι ἀπὸ αὐτοὺς, κυριολεκτικὰ ἐξαϋλώθηκαν. Οὔτε τὸ σῶμα τους δὲν βρέθηκε, γιὰ νὰ τὸ τιμήσουμε, ὅπως, ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων καὶ σύμφωνα μὲ τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοσὴ μας, κάνουμε στὴν Ἑλλάδα.

Οἱ συγγενεῖς τους, οἱ γονεῖς, τὰ ἀδέρφια, οἱ φίλοι, οἱ σύζυγοι δὲν εἶναι σήμερα ἐδῶ. Εἴμαστε, ὅμως, ἐμεῖς μαζί τους, μὲ τὴ σκέψη μας καὶ κυρίως μὲ τὴν προσευχή μας. Καί, μὲ βαθὺ σεβασμὸ στὸν ἀσύλληπτο πόνο τους, ἀπευθυνόμαστε σὲ αὐτούς, γνωρίζοντας πώς, σ᾽ αὐτὲς τὶς περιπτώσεις, οἱ λέξεις δὲν ἀρκοῦν.

Φέτος, ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα ἦρθε νωρίτερα. Ζοῦμε μιὰ σκληρὴ ἐθνικὴ συμφορά. Καὶ δὲν ὑπάρχουν λόγια νὰ ἀποτυπώσουν τὸν ἀνθρώπινο πόνο. Οἱ μόνοι ποὺ μποροῦν νὰ μιλήσουν γι᾽ αὐτό, εἶναι ὅσοι ἔχασαν τοὺς δικούς τους ἀνθρώπους. Ἀλλὰ ἐκεῖνοι εἶναι ἀπαρηγόρητοι, γιατί βιώνουν τὴν ἀπώλεια τῶν ἀγαπημένων τους. Καὶ μέσα στὴν ἀνείπωτη ἀπελπισία τους, ἴσως ποῦν, ὅπως ὁ Χριστός: «Θεέ μου, Θεέ μου, γιατί μᾶς ἐγκατέλειψες»; Τὴ Μεγάλη Παρασκευή, φέτος, τὴ ζοῦμε νωρίτερα. Καὶ ὅλοι μας (σὰν τὴν Παναγία ποὺ ὡς μάνα θρήνησε τὸν Χριστό) θρηνοῦμε γι᾿ αὐτὰ τὰ παιδιά μας. 

Ὁ θάνατος πάντα εἶναι ἀφύσικος, ἀποτρόπαιος, ἀπεχθής. Πόσῳ μᾶλλον, ὅταν χάνονται νέοι ἄνθρωποι, ποὺ εἶναι περισσότερο ταυτισμένοι μὲ τὴ ζωή. Τότε χάνουμε κι ἐμεῖς τὴν ἐλπίδα μας. Γιατί φαίνεται νὰ κόβεται ἡ συνέχεια τῆς ζωῆς. Καὶ νὰ νικᾶ ὁ θάνατος. Ἀλλὰ αὐτὸ εἶναι ἀκόμη πιὸ ἀποτρόπαιο. Γιατί, ἂν βυθιστοῦμε στὴν ἀπελπισία, θὰ καταντήσουμε ζωντανοί-νεκροί. 

Δὲν μπορῶ νὰ πῶ τίποτε περισσότερο. Γονατίζω ἀδύναμος μπροστά σας, στὸ βάρος αὐτοῦ τοῦ πρώιμου ἀποχωρισμοῦ. Καὶ ὅπως ἐσεῖς νανουρίζατε τὰ παιδιά σας μὲ στοργή, ἔτσι χαμηλόφωνα, στοργικά, σᾶς λέω:

Ὁ μόνος τρόπος νὰ τὰ ἀγκαλιάσετε καὶ πάλι, εἶναι νὰ πιστέψετε ὅτι τὸν τελευταῖο λόγο δὲν τὸν ἔχει ὁ θάνατος. Τὸν ἔχει ἡ Ἀνάσταση. Ἔτσι μένει ἡ μνήμη τῶν ἀγαπημένων μας ζωντανὴ καὶ ἀναστημένη, ἀληθινά «αἰώνια»! Ὅταν προσευχόμαστε ὅλοι μαζί, προκειμένου ὁ Ἀναστὰς Κύριός μας νὰ θυμᾶται τὰ παιδιὰ μας καὶ νὰ τὰ κρατᾶ στὴν στοργικὴ ἀγκαλιὰ Του.

Ὁ Θεὸς νὰ τοὺς ἀναπαύει!