Ασκήσεις ισορροπίας

Του Νίκου Θηβαίου *

Η ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ σηματοδότησε μια ιστορική καμπή για την Ελλάδα, για την ελληνική και ευρωπαϊκή Αριστερά.

Πρόκειται για εξέλιξη που δε θα μπορούσε να αφήσει αναλλοίωτα τα χαρακτηριστικά του κόμματος, το οποίο κλήθηκε βίαια και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα να μετατραπεί από μικρό αντιπολιτευτικό κόμμα σε κόμμα με κυβερνητικό λόγο και παγκόσμια εμβέλεια. Αυτό, ωστόσο, δε σημαίνει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ εγκατέλειψε τις αξίες του, αλλά ότι καλείται να προχωρήσει σε θετικές προτάσεις υλοποίησης του προγράμματός του, στο ιδιαίτερα ασταθές έδαφος που άφησε πίσω του ο παλιός δικομματισμός.

Είναι σε αυτό το ασταθές έδαφος που καλούμαστε να βρούμε την ισορροπία μας, ανάμεσα στις δύσκολες δεσμεύσεις που έχουμε αναλάβει και στα μέτρα ελάφρυνσης των αδυνάτων που παίρνουμε και θα συνεχίσουμε να παίρνουμε. Ταυτόχρονα όμως, καλούμαστε να βρούμε την ισορροπία μας ανάμεσα στην κυβερνητική και την κομματικήταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ, που θα επέτρεπε την αποτελεσματικότερη παρέμβαση της Αριστεράς στην τόσο κρίσιμη εποχή που διανύουμε. Αυτό προϋποθέτει το ένα σκέλος να αφουγκραστεί και να αναγνωρίσει το ειδικό βάρος του άλλου.

Όποιος θεωρεί ότι μια τέτοια διαδικασία είναι εύκολη, κάτι που μπορεί να γίνει άμεσακαι χωρίς αντιφάσεις, αντιλαμβάνεται την ιστορία μυωπικά, μέσα από τις προσωπικές διόπτρες της ανθρώπινης υπόστασής του. Στην πραγματικότητα, καλούμαστε όλοι να δούμε με ψυχραιμία και υπομονή τις κοσμοϊστορικές αλλαγές που συντελούνται σε παγκόσμιο και εγχώριο επίπεδο, να τις αναλύσουμε εποικοδομητικά και να παρέμβουμε σε αυτές συλλογικά και όχι να τις υπαγορεύουμε,εν είδει πολιτικού ναρκισσισμού ή ακόμη και αυτισμού.

Έχουν γίνει λάθη. Θα γίνουν κι άλλα. Αυτό είναι το τίμημα της προόδου, αυτή είναι η λογική συνέπεια της κίνησης προς τα εμπρός σε αντιδιαστολή με τη στασιμότητα.  Χρέος όλων, κόμματος και κυβέρνησης, να διδαχτούμε από αυτά, όσο πιο γρήγορα γίνεται. Μαζί μας μαθαίνει ολόκληρη η ευρωπαϊκή Αριστερά, μαθαίνει η χώρα, που με τρόπο καθαρό και κατ’ εξακολούθηση έδωσε εντολή στο ΣΥΡΙΖΑ να αναλάβει το μεγάλο έργο ανάπτυξης και υλοποίησης ενός σχεδίου για την έξοδο από την κρίση και τη σταδιακή αλλαγή του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου. Με αυτή την προοπτική, τα πεδία διαλόγου εντός του ΣΥΡΙΖΑ αφορούν πλέον πάρα πολλούς για να αντιμετωπίζονται με τρόπο φοβικό. Σε αντιδιαστολή με την πρακτική των δεξιών κομμάτων, μια σύγχρονη Αριστερά οφείλει να δείξει εμπιστοσύνη στο δημόσιο διάλογο και στα αναλυτικά της εργαλεία. Το πρόσφατο παράδειγμα της συζήτησης που ενέπνευσαν οι ενέργειες του Υπ. Παιδείας δείχνει ξεκάθαρα πως , αν μη τι άλλο, υπάρχουν πεδία στα οποία η Αριστερά έχει προνομιακή θέση και τα οποία οφείλει να αναδείξει με όλες της τις δυνάμεις, κοινοβουλευτικές και κοινωνικές. Εάν τα μέτρα που μας έχουν επιβληθεί δεν είναι στις προθέσεις του ΣΥΡΙΖΑ, άλλο τόσο οφείλουμε να παλεύουμε για εκείνα που είναι στις προθέσεις μας και διαμορφώνουν τον πολιτικό χαρακτήρα μας. Σε αυτές τις μάχες απαιτείται η στήριξη όλων μας. Ενδεικτικά, το προσφυγικό ζήτημα είναι ένα ακόμη πεδίο στο οποίο η κομματική συνεισφορά μπορεί να είναι μεγάλη και η στήριξη προς τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες πρέπει να είναι δυναμική.

Στο επικείμενο συνέδριο, το κόμμα καλείται να βρει το βηματισμό του πλάι στην κοινωνία, αλλά και πλάι στην κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ δε θα ήταν δυνατόν να διαγράψει αυτή την πορεία πέρα και έξω από τις κοινωνικές τάξεις που ιστορικά εκπροσωπεί και για τις οποίες αγωνίζεται. Με άλλα λόγια, το κόμμα δεν καλείται να είναι απλώς ο αγωγός έκφρασης των κοινωνικών αιτημάτων, αλλά ο κατεξοχήν εκπρόσωπος της κοινωνίας στην κυβέρνηση. Μέσω αυτού του πρίσματος θα πρέπει να γίνονται αντιληπτές οι παρεμβάσεις του, τόσο από τον πομπό – το ίδιο το κόμμα - όσο και από το δέκτη - την κυβέρνηση. Η κατεξοχήν πολιτική διάσταση που ενέχουν οι κυβερνητικές πρωτοβουλίες και οι κατεξοχήν κοινωνική διάσταση που πρεσβεύει το κόμμα δεν πρέπει να ταυτίζονται, αλλά να αλληλοσυμπληρώνονται. Τη διαλεκτική αυτή σχέση μπορούμε και οφείλουμε να αξιοποιήσουμε προς όφελος της κοινωνίας και ενώπιον της. Χρειάζεται, λοιπόν, μια αναβάθμιση και εμβάθυνση της σχέσης του κόμματος με την κοινωνία, μια «νέου τύπου» επαφή, με θάρρος και ειλικρίνεια, με συμμετοχή στην καθημερινότητα, που θα φέρει την πολυπόθητη κοινωνική γείωση του ΣΥΡΙΖΑ. Ο ρόλος εδώ της κυβέρνησης μπορεί να είναι επικουρικός, αλλά εντελώς παράλληλος με 143 βουλευτικούς κρίκους που θα δένουν το κυβερνητικό έργο με τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.

Η σημερινή συγκυρία έρχεται μετά από μια έντονη περίοδο αστάθειας, οικονομικών εκβιασμών, παντοκρατορίας της διαπλοκής και εξάντλησης της κοινωνίας. Από τον Ιανουάριο του 2015 γίναμε όλοι μάρτυρες των «τεκτονικών ανακατατάξεων» που συνέπεσαν με την ανάληψη της διακυβέρνησης από το ΣΥΡΙΖΑ. Τώρα είναι η ώρα να εμπεδώσουμε μια νέα ισορροπία που θα επιτρέψει στο βηματισμό μας να είναι πιο σίγουρος και πιο γρήγορος.Κυβέρνηση και κόμμα πρέπει να συγχρονίσουν το βήμα στο ρυθμό που επιτάσσει η κοινωνία. Αν το καταφέρουμε, θα είμαστε όλο και πιο συχνά σε θέση να επιλέγουμε εμείς τον τόπο και το χρόνο της επόμενης σύγκρουσης που έχει ανάγκη η χώρα για να προχωρήσει.

*Ο κ. Νίκος Θηβαίος είναι Μέλος της Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ και Βουλευτής Βοιωτίας