ΜΕΓΑΛΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ: ΕΝΑ ΣΤΑΥΡΑΝΑΣΤΑΣΙΜΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ

Του Ἀρχιμ. Ἀλεξίου Σαμαρτζῆ

          Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα κατά τή διάρκεια τοῦ λειτουργικοῦ ἔτους ἦταν καί εἶναι ἀπό τούς ἀρχαίους χριστιανικούς χρόνους τό κορύφωμα τῆς ψυχικῆς προσεγγίσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ Θεοῦ καί Λυτρωτοῦ μας. Εἶναι ὁ ὑψηλότερος ἀναβαθμός τῆς ἱερῆς κατανύξεως, πού σφραγίζει ὅλο τόν καιρό τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. Γιατί ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα εἶναι ὁ λειτουργικός χρόνος καί τρόπος, στόν ὁποῖο καί μέ τόν ὁποῖο διαδραματίζεται ἡ παράταση καί ἡ συμμετοχή μας, ἐν φόβῳ καί τρόμῳ, στό μυστήριο τῆς σωτηρίας μας, πού εἶναι ὁ Χριστός καί τά μυστήρια τοῦ Χριστοῦ. Μόνο μέσα στή λειτουργική κοινωνία καί πράξη τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ἱερή κατάνυξη τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας ἀποκτᾶ τίς πραγματικές καί δυναμικές διαστάσεις της. Παύει νά εἶναι κάποιος ἀτομικός συναισθηματισμός ἤ κάποια ποιητική συγκίνηση καί βιώνεται πνευματικά καί σωτηριολογικά.

          Οἱ ἱεροί καί θεοκίνητοι ὑμνογράφοι τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔκπληκτοι πρό τοῦ ἀνερμηνεύτου θείου Δράματος, τό ὁποῖο παρουσιάζει καί χαρίζει τή λύτρωση στόν πεπτωκότα ἄνθρωπο, καί ἔντονα φωτισμένοι ἀπό τό Πνεύμα τό Ἅγιο, συνέθεσαν ὕμνους, πού ἐμπνέονται ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί ἐγγίζουν τή θεοπνευστία της. Οἱ ὕμνοι αὐτοί, ὄχι μόνο σάν ἱερά κείμενα εἶναι ἐξαιρέτου κάλλους, ἀλλά καί σάν φιλολογικά ἔργα εἶναι ἀπαράμιλλα σέ λυρισμό καί λογοτεχνική πλοκή.

          Τό λειτουργικό θαῦμα τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας συμπυκνώνει ἐναργῶς τό νόημα τῆς σωτηρίας μας, ἐνσαρκώνει τήν τελείωσή της στό θάνατο καί τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ καί γίνεται ἐπίμονη κλήση τῆς Ἐκκλησίας μας γιά τό δικό μας θάνατο καί τή δική μας ἀνάσταση, πού εἶναι ὁδός ἀσκήσεως καί μεταμορφώσεως ἐν Χριστῷ.

          Ἡ βασιλική εἴσοδος τοῦ Χριστοῦ στά Ἱεροσόλυμα εἶναι ἡ σταυρική εἴσοδός Του στήν ἀνθρωπότητα, στήν ὁποία κατέρχεται γιά νά συμμεριστεῖ τά βάσανά της, νά καθίσει στό τραπέζι τῆς ὀδύνης της, νά μεταμορφώσει τήν ἀπόγνωσή της σέ δίψα ζωῆς. Ὁ Χριστός αὐτοπαραδίνει τόν ἑαυτό Του, ὑπακούοντας ὥς τό σταυρικό θάνατο, γιά νά ξανακάνει τή ζωή νόημα, νά καταξιώσει τήν ἀνθρώπινη περιπέτεια, ἀνοίγοντάς την σ´ ἕνα δυνατό μέλλον, τήν τελική ἀνάσταση. Ἀρκεῖ ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ Θεοῦ καί ὁ προσωπικός ἄνθρωπος νά μείνει ἄγρυπνος σ´ αὐτήν  τήν οἰκονομία καί κένωση τοῦ Χριστοῦ, ἀνοιχτός στήν ταπεινή καί σωτήρια ἔλευσή Του, νά ταπεινωθεῖ καί νά κατανυγεῖ πρός προϋπάντησή Του. Καί εἶναι τοῦτο μία στάση ζωῆς, στάση ἀγαπητική, πού προετοιμάστηκε καί εὐλογήθηκε ὅλη τή Μεγάλη Τεσσαρακοστή.

          Τή Μεγάλη Ἑβδομάδα ὁδεύουμε πρός συνάντηση τοῦ σταυρωθέντος καί ἀναστάντος Κυρίου, μέ ταπεινό φρόνημα καί ἀσκητική ἐργασία. Ἡ Μ. Ἑβδομάδα εἶναι ὁ καιρός τῆς σωτηρίας μας, στή συνάντηση τῆς κατερχόμενης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀνερχόμενης ἀγάπης τοῦ ἀνθρώπου. Εἶναι μία πρόταση ζωῆς, μιά κλήση προσωπικῆς κοινωνίας, μιά ἐρωτική θέα τοῦ Θεοῦ, τοῦ πάσχοντος ἔρωτά μας, πού προϋποθέτει τήν ἐλευθερία τῆς μετάνοιας, τήν ἀποδοχή τῆς ἀποτυχίας μας, τήν ὑπέρβαση τοῦ πειρασμοῦ τῆς αὐτοδικαιώσεως.

          Ἡ Μ.Ἑβδομάδα εἶναι οἱ ἀναβαθμοί μιᾶς πίστεως προσωπικῆς, μιᾶς καρτερίας σιωπηλῆς, μιᾶς ἀναμονῆς ἐνώδυνης τοῦ ἐρχόμενου Κυρίου, μιᾶς ἐγρηγόρσεως ἐρωτικῆς, μιᾶς ἀγάπης ἄγρυπνης, μιᾶς κοινωνίας μυστικῆς μέ τήν ἐσταυρωμένη ἀγάπη τοῦ Πατρός : «Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός· καί μακάριος ὁ δοῦλος, ὄν εὑρήσει γρηγοροῦντα· ἀνάξιος δέ πάλιν, ὅν εὑρήσει ραθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου μή τῷ ὕπνῳ κατενεχθῇς, ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῇς καί τῆς Βασιλείας ἔξω κλεισθῇς· ἀλλά ἀνάνηψον κράζουσα· Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶ ὁ Θεός…πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς» (Τροπάριο Ὄρθρου Μ.Δευτέρας).