Παραγωγική Ανασυγκρότηση - Βιομηχανική Πολιτική (Ποιοι, πώς, πότε και πού ; )

του  Βασ.Τσιτσιρίγκου-Οικονομολόγου 

Oι διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης και η ηρωική-μέσα σε ένα αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων-προσπάθεια του πρωθυπουργού να κρατηθεί όρθια η χώρα “μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο πολιτικής” (ως στρατηγική επιλογή της Αριστεράς) κυριάρχησαν στην πολιτική ζωή.  

Η ατζέντα αυτή, φέρνει σε δευτερότερη μοίρα θέματα που έθιξε στο σημείωμα “Παραγωγική Ανασυγκρότηση-Βιομηχανική Πολιτική” (Εφ.Συντακτών/16-06-2015) ο Γ.Γ. Βιομηχανίας Γ.Τόλιος αναφερόμενος στους “κόμπους” της βιομηχανικής πολιτικής (προτεραιότητητες, κλαδικές πολιτικές, καινοτομία, παραγωγικότητα, οικονομίες κλίμακας) στα οποία η χώρα μας θα (ανα)μετρηθεί την επομένη των συμφωνιών.  

Ωστόσο από την διατύπωση πολιτικών μέχρι την υλοποίησή τους υπάρχει δρόμος να διανυθεί καθώς η αριστερή διακυβέρνηση βαδίζει από  το γενικό,  στο συγκεκριμένο, στο ειδικό.  

Mε τα ερωτήματα «Ποιοι, Πώς, Πότε, Πού» στον υπότιτλο του παρόντος σημειώματος να είναι τα επίδικα, προαπαιτούμενα και επόμενα στο τρίπτυχο “Επανασχεδιασμός της Βιομηχανικής πολιτικής, Προτεραιότητες, Μέσα-Μηχανισμοί στήριξης αυτής”, και όχι γενικώς η παραγωγική ανασυγκρότηση, οι φιλολογίες και ιδεοληψίες περί αυτήν διατυπώνουμε σκόρπια ορισμένες ιδέες.      

1.    Με περιορισμένες τις δυνατότητες αναστροφής της αποδιάρθρωσης της παραγωγικής βάσης και με το φάσμα της καταστροφής του παραγωγικού δυναμικού (υψηλή-παρατεταμένη ανεργία) να επικρέμεται στην χώρα απαιτούνται κεντρικοί σχεδιασμοί και στοχεύσεις :  Κυρίως σε δομικά χαρακτηριστικά της οικονομίας (δυαδικά φαινόμενα, διάρθρωση παραγωγικής βάσης, ανταγωνιστικότητα προϊόντων, ανάπτυξη καινοτομιών-τεχνογνωσίας κλπ) που η μέχρι τώρα πολιτική δεν κατάφερε να διαφοροποιήσει και εκεί να εστιαστούν πολιτικές και χρηματοδοτήσεις. Στον επανασχεδιασμό της Βιομηχανικής Πολιτικής χρειάζεται (αξιοποιώντας σχετικές μελέτες) να προσδιοριστούν κλάδοι αιχμής, να εντοπιστούν ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και να ενδυναμωθούν. Δεν βγάζει πουθενά η γενική στήριξη κλάδων ή οι οριζόντιες παρεμβάσεις που καλλιεργούν ταυτόχρονα ένα ατελέσφορο προστατευτισμό. Απαιτείται ανάδειξη και στήριξη σχημάτων επιχειρήσεων που αποβλέπουν σε συγκεκριμένες παραγωγικές δραστηριότητες και σε ομάδες προϊόντων που τοποθετούνται σε διεθνοποιημένες αγορές. Οι διατομεακές-συλλογικές πρωτοβουλίες επιχειρήσεων και οι υπεργολαβικές δραστηριότητες που προσομοιάζουν στην δομή του παραγωγικού μας συστήματος μπορούν να “οικοδομήσουν” σχέδια καινοτομίας-ανταγωνιστικότητας στην περιφέρεια. Τα Δίκτυα-Δικτυώσεις επιχειρήσεων (για απόκτηση υλών, πρόσβαση σε αγορές, έρευνα στην παραγωγική διαδικασία, ενίσχυση μεταποίησης στην αγροτική οικονομία, νέα προϊόντα) πρέπει  να αποτελέσουν στοχευμένη, μόνιμη και σταθερή πολιτική.  Τέλος αναγκαίο είναι ένα Σύμφωνο με τις Eπιχειρηματικές Ενώσεις συγκεκριμένης χρονικής διάρκειας και δεσμεύσεων εκατέρωθεν, για δημιουργία κλίματος εμπιστοσύνης και συνευθύνης  για διέξοδο από την κρίση.

2. Η δημιουργία από την κυβέρνηση Τράπεζας–εργαλείο στήριξης επενδυτικών σχεδίων-είναι εκ των ών ούκ άνευ.  Άμεσα και, όχι μεθαύριο.  Έλλειψε ο μηχανισμός αυτός σε όσους επιχείρησαν τα τελευταία χρόνια και δεν είχαν πρόσβαση (ή εγγυήσεις) χρηματοδότησης επενδυτικών σχεδίων. Το ΕΤΕΑΝ παρέμεινε ανενεργό ή λειτούργησε ως παραλλαγή των Τραπεζών διαλύοντας τις προσδοκίες που καλλιέργησε. Σήμερα εκατοντάδες επενδυτικά σχέδια ενταγμένα στο ΕΣΠΑ και ΠΑΑ 2007-2013, δεν θα ολοκληρωθούν, θα απενταχθούν και θα επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό με ταυτόχρονη απώλεια πόρων από τα διαρθρωτικά ταμεία.  

3. Ο Επενδυτικός Νόμος-παρά τα χαμηλά ποσοστά ενισχύσεων σε ορισμένες περιφέρειες- “μετράει” ως εργαλείο επενδυτικών πρωτοβουλιών. Στην αναθεώρησή του χρειάζεται να δίνει προτεραιότητα σε επενδύσεις  έντασης εργασίας, εισαγωγής καινοτομιών, επεξεργασίας Α-υλών  της χώρας, ενίσχυσης ανταγωνιστικότητας του ελληνικού παραγωγικού μηχανισμού, αποφεύγοντας αρνητικά παραδείγματα (π.χ. επενδύσεις  φωτοβολταικών).    

4. Το μέγα ζήτημα της παραγωγικής ανασυγκρότησης παραμένει, η  αποδιάρθρωση του όλου πλέγματος Θεσμών-Συλλογικών Συμφερόντων-Δομών Στήριξης, η σημαντική υστέρηση και «καχεξία» θεσμών στήριξης της επιχειρηματικότητας στην περιφέρεια, η τραγική έλλειψη μηχανισμών στήριξης της καινοτομίας στις επιχειρήσεις, η αδύναμη διασύνδεση κέντρων γνώσης και παραγωγής. Ευκαιριακά αντιμετώπισαν τα ζητήματα αυτά οι κυβερνήσεις ΠΑΣΟΚ-ΝΔ δημιουργώντας σχήματα χωρίς μέλλον, με αρχή και τέλος το πρόθεμα της ανάπτυξης και  αναγραμματισμούς της αλφαβήτα στην ονομασία αυτών.  Έτσι ενδιαφέρουσες Δομές και Σχήματα (Κέντρα Επιχειρηματικής Τεχνολογικής Ανάπτυξης-ΚΕΤΑ, ΑΝ.ΕΤ, Α.Ο.Π.,) έκλεισαν ή υπολειτουργούν. Ποια εργαλεία της Ανάπτυξης και Στήριξης νέων υποκειμένων επιχειρηματικής δράσης θα προκρίνει η αριστερή διακυβέρνηση; H πρόταση εκπόνησης δεκατριών (13) Περιφερειακών Αναπτυξιακών Σχεδίων*,  και η δημιουργία αντίστοιχων Κέντρων Περιφερειακής Πολιτικής-Ανάπτυξης** (ή ενοποίηση υπαρχόντων Δομών) με ευθύνη του Υπ. Παραγωγικής Ανασυγκρότησης (YΠΑΠΕΝ) είναι μια στέρεη βάση εκκίνησης. Οι Δομές χρειάζονται για να ξαναβάλουν στο “ίδιο τραπέζι” τους συντελεστές της παραγωγικής ανασυγκρότησης, να στηρίξουν αναπτυξιακές και επιχειρηματικές πρωτοβουλίες και ως εστίες απασχόλησης- συγκέντρωσης νέων επιστημόνων υψηλής ειδίκευσης να συνδράμουν στο νέο αναπτυξιακό πρότυπο της  χώρας…   

Σήμερα δεν αρκoύν διαγνωστικές εκθέσεις, αλλά πολιτικές και εφαρμογές που θα αναστρέφουν την φθίνουσα πορεία της χώρας. Επανερχόμενοι στο ερώτημα «Ποιοι, Πώς, Πότε, και Πού» διατυπώνουμε ταυτόχρονα μια διπλή ευθύνη :  Η Αριστερή Διακυβέρνηση πρέπει να αποδείξει έμπρακτα ικανότητα να  διευθύνει την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας, να σχεδιάζει επιχειρησιακά και με σχετικές πρωτοβουλίες να εντάσσει πολλαπλές δυνάμεις στο σχέδιο αυτό.  Η δεύτερη ευθύνη αφορά όλους εκείνους που κατανοούν την πραγματικότητα της χώρας (συλλογικοί-επιστημονικοί-παραγωγικοί φορείς, κοινωνικοοικονομικές ενώσεις) να μην μείνουν μακριά  από  το  προσκλητήριο συνεισφοράς σε  μια  τόσο μεγάλη υπόθεση.  

* Σ.Ρομπόλης,  ΕΦΣΥΝ 17-07-2015

**B.Tσιτσιρίγκος-Ν Στουπής, ΑΥΓΗ 28-9-2012