Το Κάλλος ως Αξία και Αρετή

Του Δημήτρη  Κ. Μπάκα

Λέγεται  ότι οι δημιουργοί σε όλους τους τομείς, έλκονται και  ξεφεύγουν από τη συνήθη φαινομενική πραγματικότητα και εισέρχονται σε ένα δημιουργικό χάος, όπου ανακαλύπτουν μια  «άλλη πραγματικότητα»  μη αισθητή στον κοινό νου και μάς την παρουσιάζουν μέσα από τα πρωτότυπα έργα τους μέσω της Τέχνης. Η Τέχνη δεν περιορίζεται στις καλούμενες Καλές Τέχνες( εικαστικές, μουσική, χορός κλπ. ), αλλά σε όλο το πεδίο από το οποίο αναδύονται νέες ιδέες, σκέψεις και πραγματώνονται  καινούργια δημιουργήματα. Τέχνες είναι και η πολιτική, στρατηγική, τακτική, πολεμική, αισθητική,γραμματική, παιδαγωγική, οικονομική, η μαγειρική, η ηθική …. Aκόμη και η Επιστήμη,όταν φθάνει σε ερευνητικό στάδιο προόδου είναι τέχνη.

Τέχνη εκ του ρήματος τίκτω, σημαίνει ότι  φέρνουμε στη ζωή κάτι καινούργιο που δεν υπήρχε. Πχ. μια μουσική σύνθεση του Μότσαρτ ή ένας πίνακας ζωγραφικής του Νταβίντσι δεν υπήρχαν αλλά δημιουργήθηκαν και ήδη «ζουν» μαζί μας. Το ίδιο συμβαίνει με μία ανακάλυψη ή καινοτομία στην επιστήμη. Αλλά το ύπατο παράδειγμα δημιουργίας είναι η ανθρώπινη προσωπικότητα, που συνιστά μοναδικό «έργο» τέχνης και δημιουργείται από άπειρους παράγοντες που συνιστούν το ανεπανάληπτο φαινόμενο που ονομάζουμε Ζωή!

Εισαγωγή

Με την Τέχνη το ανθρώπινο πνεύμα έρχεται στο οριακό σημείο σκέψης, γνώσης, συναισθήματος και βούλησης  για πράξη και το ξεπερνά, μάλιστα, κατά τι. Αυτό ακριβώς το σημείο συνιστά τη δημιουργία. Εκεί αναδύεται μια ελάχιστη αλλά κρίσιμη ενέργεια  (ουδός), που μεταβάλλει την πραγματικότητα. Συνήθως αυτό το σημείο βρίσκεται στον  λεγόμενο χρυσό λόγο( χρυσή τομή) όλων των συνιστωσών, που  είναι, δυστυχώς ή  ευτυχώς, ένας άρρητος αριθμός. Είναι ένα ιδανικό μέτρο, το οποίο  όταν συλλαμβάνεται διαφεύγει και όταν πραγματοποιείται δεν προκαλεί κορεσμό, αλλά όρεξη(άνοιγμα)για το νεότερο. Είναι ο αειφόρος έρωτας για δημιουργία και ζωή. Αυτό τον χρυσό λόγο έχει «ανακαλύψει» και εφαρμόζει η Φύση παντού στην πράξη,εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, γι’ αυτό  τη νιώθουμε τόσο ωραία και τόσο απλή λόγω της  αρμονίαςπου διαχέεται παντού και αποπνέει το αιώνιο Κάλλος!

Το κάλλος είναι μία από τις τρεις  ύψιστες αξίες, ισότιμη με την αλήθεια και το αγαθό. Σε ότι αφορά, όμως,  τον άνθρωπο ως πρόσωπο και την αυτογνωσία του θα προτείναμε να μη σταθούμε αποκλειστικά στα στενά καθαρά όρια του κάλλους, που  είναι αντικείμενο των καλούμενων Καλών Τεχνών. Σεβόμαστε την  άποψη  ότι   «η τέχνη είναι για την τέχνη» που θεωρεί το κάλλος ως αυτοσκοπό και πολύ ορθά δεν την θέλει να είναι στρατευμένη σε έναν και μόνον σκοπό. Στην περίπτωση αυτή, όμως, μόνον οι καλλιτέχνες, οι κριτικοί της τέχνης και οι ειδικά καλλιεργημένοι άνθρωποι  θα ήταν εκείνοι που μετέχουν στο κάλλος. Για τις ανάγκες της ολιστικής παιδείας και αγωγήςτου ατόμουκαι τη μορφοποίησή του σε πρόσωπο υπεύθυνο και δημιουργικόσυντασσόμαστε με την άποψη των πολλών ότι «το κάλλος  ενυπάρχει παντού, ορατό και αόρατο». Θαρρούμε ότι η βασική κατηγορία του κάλλους, το ωραίο,το βρίσκουμε σε κάθε βήμα της ζωής μας, στη φύση, στα φαινόμενα ,στα  πράγματα και στους ανθρώπους, αρκεί να αναπτύξουμε μέσα μας έναν στοιχειώδη κώδικα αναγνώρισής του.

Φυσικά και στην περίπτωση του κάλλους ισχύει ότι και για την αλήθεια και το αγαθό, δηλαδή δεν είναι δυνατόν να το συλλάβουμε στην απόλυτη μορφή του, αλλά βλέπουμε ωραία  πράγματα και καταστάσεις που συνιστούν απλές εκφράσεις του. Νιώθουμε ότι ένα πράγμα είναι ωραίο, αισθανόμαστε  ένα χαμόγελο ως κάτι το ωραίο, μπορούμε να πούμε  ότι ο τάδε είναι ωραίος άνθρωπος.Όμως, το απόλυτο κάλλος δεν ορίζεται, μόνον η ψυχή μας το αναγνωρίζει εάν το συναντήσεικαι το νιώσει ολιστικά.. Πέραν από την κυρίως έκφρασή του,ως ωραίο, διακρίνεται και ως υπέροχο-υψηλό, ως χαριτωμένο, ως δραματικό-τραγικό και ως κωμικό ακόμη. Κάθε κατηγορία προκαλεί και το αντίστοιχο συναίσθημα, ήτοι το υψηλό προκαλεί δέος, το χαριτωμένο συμπάθεια , το τραγικό λύπη κοκ. Το ωραίοείναι ό,τι ταιριάζει στα μέτρα μας και  μάς προκαλεί ένα συναίσθημα ευεξίας και απόλαυσης που αναζητούμε σχεδόν όλοι μας, γιατί νοιώθουμε ηδονή.

 Η αξία του κάλλους,στη γενική περίπτωση,επενεργεί στον εσωτερικό μας κόσμο, στο χώρο των συναισθημάτων – συγκινήσεων και  των βιωμάτων μας, κοντολογίς στο όλο της ζωής μας. Όλα τα ερεθίσματα από τον εξωτερικό χώρο και από τους άλλους ανθρώπους καταλήγουν στο δικό μας εσωτερικό χώρο και εκεί βιώνουμε τα ποικίλα ενεργήματα που γεμίζουν το είναι μας. Από ίδιο χώρο ξεκινούν και οι κάθε είδους αναδράσεις και αναπτύσσονται οι αντίστοιχες προδιαθέσεις. Εκεί είναι εναποθηκευμένες και οι ορμές του ανθρώπου, όπως και τα ποικίλα πάθη του, αλλάαναδύονται και οι αντίστοιχες ροπές και επιθυμίες μας.

            Η σπουδαιότητα του εσωτερικού μας κόσμου είναι προφανής, γι’ αυτό ο άνθρωπος προσπάθησε και προσπαθεί να τον κατανοήσει με την λογική του ικανότητα.  Ανέπτυξε ειδικές επιστήμες,όπως την ψυχολογία, την νευρολογία κλπ. Παρέμεινε, όμως, αρκετά μεγάλος χώρος έξω από τον Λόγο, στην αρμοδιότητα της αισθητικής καλλιέργειας, δηλαδή στην καλλιτεχνία και καλαισθησία(γούστο).

Ο χώρος του κάλλους σε σχέση με τους χώρους της αλήθειας και του αγαθού έχει ένα πολύ βολικό χαρακτηριστικό, που οφείλεται στηνμεγάλη αοριστία των όσων συμβαίνουν άθελά μας στο χώρο αυτό. Αυτό συνιστά το ευεργετικό πλεονέκτημα του κάλλους, γιατί προσδίδει  στον άνθρωπο έναν μεγάλο βαθμό ελευθερίας,τον οποίο δεν έχουν οι άλλοι δυο χώροι. Ο ορθός  και ο πρακτικός λόγος έχουν ουσιαστικά  ένα είδος απόλυτου  ρόλου, καθόσον δημιουργούν πάντοτε συνθετικά, οπότε προκαλούνται  ακαμψίες. Το Κάλλος παρέχει  μια μεγαλύτερη ποικιλία επιλογών, άρα δημιουργεί γονιμότητα για  ανάπτυξη πρωτοβουλιών συνύπαρξης των τριών χώρων.

 Στον  χώρο των συναισθημάτων  αναπτύσσονται οι ποικίλες ανάγκες, που απαιτούν να καλυφθούν από αντίστοιχα ερεθίσματα και έτσι δημιουργείται μια έντονη σχέση μεταξύ του εσωτερικού κόσμου μας και των αντικειμένων του έξω κόσμου και των  ανθρώπων. Τα αντικείμενα του εξωτερικού κόσμου που ανταποκρίνονται στις εσωτερικές μας ανάγκες συνιστούντα αγαθά και οι αντίστοιχες σχέσεις των αγαθών με τις ανάγκες μας  αποτελούν τις αξίες  μας.

Σχολιασμός

Ο πλούτος του εσωτερικού μας κόσμου συνιστά την πηγή ενέργειάς μας και αποδιδόταν παλαιότερα( ακόμη και τώρα) στο χώρο της καρδιάς, ενώ επιστημονικά διαβεβαιώνεται ότι αποτελούν όλα ενεργήματα του εγκεφάλου. Ο ανθρώπινος νους λειτουργεί ενιαία, ως όλον. Η ψυχή του ανθρώπου, ως συνείδηση ενεργεί κατά βάση προς τις τρεις παραπάνω μεγάλες αξίες, την αλήθεια, το κάλλος και αγαθό. Η συν-κίνηση αυτή της συνείδησης ενεργεί, ως εάν οδηγόςτης ανθρώπινης προσωπικότητας,  χαράσσεται στοείναι μας και συνιστά το βασικό ίχνος του εαυτού μας που ονομάζουμε χαρακτήρα. Είναι ουσιαστικά η  ταυτότητά μας. Αυτό είναι το αντικείμενο της αγωγής του  ανθρώπου.

Η συνείδηση δομείται  με τη σύνθεση  της γνωστικής λειτουργίας,της  αισθητικής καλλιέργειας και της ηθικής συγκρότησης. Ο ορθός λόγος, ως κύριος συντελεστής της αλήθειας ρυθμίζει τα όρια του συναισθηματικού χώρου και αντίστοιχα καθορίζει και τις επιταγές της ηθικής συγκρότησης.Αντίστοιχα  οι ηθικές απαιτήσεις καθορίζουν τα όρια της χρήσεως των γνωστικών επιτευγμάτων, όπως και τις αντίστοιχες εντάσεις των συναισθηματικών ενεργημάτων.Από την πλευρά του ο κόσμος του θυμικού( συναισθημάτων)  δημιουργεί τα βουλητικά κίνητρα του ατόμου  για είσοδο,   τόσο στο γνωστικό  όσο και τον ηθικό χώρο. Ήτοι ο εαυτός μας ενεργεί ως ενιαίο όλον.

Τέχνη είναι κάθε ασχολία του ανθρώπου που παράγει κάτι καινούργιο, κάτι που δεν υπήρχε, τουτέστιν εμφιλοχωρεί μια δημιουργία, μια ποίηση. Συνήθως θεωρούνται ως Τέχνες όσες από αισθητικής πλευράς αναζητούν το κάλλος, ως γενική έννοια του ωραίου, του υπέροχου, του χαριτωμένου, του τραγικού…

Λέγεται ότι μία εικόνα αξίζει περισσότερο από χίλιες λέξεις! Αλλά είναι απόλυτα σωστό ότι πολλές έννοιες δεν είναι δυνατόν να εκφρασθούν με λόγια, γραπτά ή προφορικά ( όπως το κάλλος,  ανθρώπινη αύρα…) ,αλλά η ψυχή όταν τις συναντά τις  αναγνωρίζει αμέσως και αγάλλεται.  Γι’ αυτό το κάλλος θεωρείται γενικά ως το βασικό ενδόσιμο, ήτοι εκείνο που προκαλεί τη διάθεση να σκεφτούμε και να πράξουμε κάτι, τουτέστιν το έναυσμα, προοίμιο και κίνητρο για  να  θελήσουμε να καταβάλουμε  κάθε προσπάθεια, κόπο και κόστος.

Θαρρούμε τόσο η αναζήτηση της αλήθειας, του κάλλους  και του αγαθού, όπως και η κρυστάλλωση των «πιστεύω» μας και πεποιθήσεων προσεγγίζονται καλύτερα με την τέχνη της ολιστικής σύνθεσης των επιμέρους παραγόντων. Όταν κινούμαστε σε γνωστό  «έδαφος» , υπάρχει  μια απλή μίμηση πράξης,ήτοι δεν αναδύεται κάτι νέο, τότε μιλάμε για απλή συντήρηση ή διατήρηση κεκτημένων. Δημιουργία νέου αναδύεται, όταν εγγίζουμε και εισερχόμαστε στο άγνωστο, στο δημιουργικό χάος. Η Τέχνη  μάς παρέχει τις  μεθόδους  προσέγγισης του νέου, του αγνώστου και του απείρου. Ως άπειρο μπορεί να θεωρηθεί  και ο συνδυασμός - συσχέτιση των πραγμάτων και παραγόντων, από τις οποίες αναδύονται καινούργιες γόνιμες συνθήκες.

 Οι σχέσεις μεταξύ των κάθε είδος όντων και πραγμάτων λαμβάνουν μορφές γραμμικές( αίτιο και αιτιατό),οι οποίες είναι οι πλέον προσιτές στον ανθρώπινο νου, αναλογικές ( ως εάν) , οι οποίες   είναιπιο απλουστευτικές και πιο ελαστικές είτε ολογραμμικές, ήτοι το μέρος επηρεάζεται από το όλον και τα λοιπά μέρη, αλλά το όλον έχει επηρεαστεί από τα μέρη του, οι οποίες είναι οι πιο πολύπλοκες και ασαφείς αλλά στη σύγχρονη πολύπλοκη πραγματικότητα είναι οι πιο συνήθεις.

Η προσωπική μας ικανότητα εναρμόνισης(αρμοστικότητα=fitness) με το φυσικό και κοινωνικό περιβάλλον, συνιστά αρετή και προϋποθέτει την ολιστική καλλιέργεια της νοημοσύνης, της ευαισθησίας καιτης ηθικής συγκρότησης.

Βασικές αρχές ( ισχύουν αναλογικά  για κάθε Τέχνη)

1. Ο απώτερος  σκοπός( μήνυμα, αποστολή), τον έχουμε κατά νουν,ως φάρο οδηγό.

2.  Επιλογή κατάλληλης ποικιλίας συμβόλων και στοιχείων για τη σύνθεση του έργου, ώστε να είναι εφικτή η δημιουργία σχημάτων και μορφών για την πιο γόνιμη έκφραση των νοημάτων και μηνυμάτων.

3.  Ευέλικτο σχέδιο,  ώστε να συντίθενται κατάλληλα οι  αντιθέσεις και οι αναδράσεις των επιμέρους μορφών σε ένα αρμονικό σύνολο.Καλό σχέδιο είναι εκείνο στο οποίο δεν μπορεί να μεταβληθεί το παραμικρό χωρίς να καταστραφεί η εσωτερική ισορροπία.

4.   Τονισμός του κύριου του στοιχείου, που εκφράζει το κεντρικό νόημα, χωρίς να μηδενίζεται η αξία των λοιπών σημείων ενδιαφέροντος, που συμβάλλουν στην προβολή της κύριας προσπάθειας.

5.  Η ενότητα ως αίσθηση αρμονίας που αποπνέει η όλη σύνθεση.

6.  Τεχνική μέθοδος  επεξεργασίας των στοιχείων  και υλοποίησης του έργου,   ώστε να χρησιμοποιηθούν όλα κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο και να επιτευχθεί το πιο λυσιτελές εκφραστικό αποτέλεσμα.

 7. Τελικά αποτιμάται η όλη απόδοση σε σχέση με το μήνυμα(σκοπό-αποστολή).

           

Εικαστικό παράδειγμα

 Μπορεί ένα ζωγραφικό έργο να επηρεάσει τον τρόπο σκέπτεσθαι, συναισθάνεσθαι και πράττειν του ανθρώπου; (Το έργο είναι εμπνευσμένο από τη ΣΣΕ).

1.      Σκοπός-μήνυμα:Η μοναδικότητα της ένδοξης πορείας της Πατρίδας μας από την αρχαιότητα έως σήμερα και οι προοπτικές της να παρασταθεί σε ένα ολόγραμμα.

2.      Σύνθεση: Χρησιμοποιούνται  καθιερωμένα μνημεία-σύμβολα από την ιστορία, όπως:

·         Η Σημαία μας ως  το απόλυτο σύμβολο της Πατρίδας μας.

·         ΟΠαρθενώνας , ως σύμβολο του Αθάνατου Ελληνικού Πνεύματος και Πολιτισμού.

·         ΟΝαός της Αγίας Σοφίας ως σύμβολο των «πιστεύω» μας  σε αξίες και οράματα( Πατρίδα,Θρησκεία, τον Άνθρωπο, τη φιλία, την αγάπη κλπ.),

·          Τα κτήρια της Παλαιάς και Νέας ΣΣΕως κύριος χώρος ,ως εάν ναός, ολιστικής Παιδείας και Αγωγής. σύμβολα της σπονδυλικής  στήλης της Πατρίδας μας καθόσον παρέχουν την Αγωγή στελεχών ΕΔ.

·         Οι Ευέλπιδες ,ως σύμβολα των στρατευμένων τέκνων και

·          Οι Πολίτες κάθε ηλικίας, οι οποίοι είναι οι τελικοί αποδέκτες των αγαθών που προσφέρει η Ελεύθερη Πατρίδα μας.

3Σχέδιο: Το σχέδιο στηρίζεται σε πολλαπλές εφαρμογές της χρυσής αναλογίας, ώστε να  επιτυγχάνεται η ευελιξία των  σχέσεων και η απλότητα στη σύνθεση.

4   Τονισμός του σημείου μέγιστου ενδιαφέροντος  η Ελληνική Σημαία, όλες  οι γραμμές από τα λοιπά στοιχεία υψηλού ενδιαφέροντος οδηγούν το βλέμμα μας πάνω στο Σύμβολο της Πατρίδας μας, το οποίο κρατούν με υπερηφάνεια οι Ευέλπιδες.

5 Ολιστική αρμονία της σύνθεσης: Το φως της σοφίας και του πολιτισμού διαχέεται σε όλο τον πίνακα και διασκορπίζει αλλά και συνθέτει, συνάμα,  όλες τις αντιθέσεις του λαού μας. Έτσι αναδύεται ένας υπέροχος ιριδισμός φωτός που αποπνέει αρμονία. Επίσης τα ποικίλα σύμβολα  εναρμονίζονται σε ενότητες, οι οποίες στη συνέχεια δομούν μια σύνθεση που αποπνέει  ζωντανή έκφραση. Κοντολογίς με ματιά είναι δυνατόν να ιδωθούν όλα τα επιμέρους στοιχεία , ώστε η ψυχή μας  να είναι ικανή να κατανοήσει το όλον και να   αναδυθούν   σκέψεις , συναισθήματα και ηθικά φρονήματα.

6  Τεχνική δημιουργίας: Ακολουθείται ένα επαναλαμβανόμενο  πρότυπο « αναλύειν»- «λέχειν» - «τεύχειν»:

·         Αναλύειν με την έννοια ότι ξεχωρίζονται  ευκρινώς και επανεξετάζονται διαρκώς όλα τα στοιχεία, ώστε να είναι εφικτή η επιλογή και η χρησιμοποίηση των πιο κατάλληλων.

·         Λέχειν( εκ του λέχω που σημαίνει επιλέγω και φροντίζω κάποιο   βάζοντας να κατακλισθεί) σημαίνει ότι επιλέγουμε κάτι πολύ προσεκτικά και το τοποθετούμε στην πιο κατάλληλη θέση ώστε να αποδίδει το καλύτερο αποτέλεσμα.

·         Τεύχειν σημαίνει οικοδομώ, διαπλάσσω, διαμορφώνω το όλο ως σύνθεση που θα εκφράσει το μήνυμα που επιδιώκω.

7Αποτίμηση του αποτελέσματος. Το τελικό μήνυμα, είναι σχετικά εύγλωττο. Αναδύονται αλήθειες,  στοιχεία κάλλους και ηθικά οράματαόπως:

·         Η σύνθεση του Ελληνισμού και του Χριστιανισμού, ως ενότητα  μέσα από το φως (σοφίας) της αλήθειας που αναδύεται και από τα δύο τεράστια Παγκόσμια Πνευματικά Μεγέθη.

·         Η ιερότητα της Πατρίδας μας, όπως εκφράζεται με την υποστολή και μεταφορά της σημαίας ( βλέπε δεύτερο πίνακα).

·          Η αυτο-ομοιότητα  του θόλου του Ναού της Αγίας Σοφίας, του Κελύφους που στεγάζει το μεγάλο αμφιθέατρο της ΣΣΕ και του θόλου ου Ναού της ΣΣΕ συμβολίζει την πορεία της αγωγής και ολιστικής παιδείας.

·          Από το βάδισμα και τον  τρόπο παρέλασης των Ευέλπιδων αναδύεται η όλη ζωτικότητα του φρονήματος των Στρατευμένων Παιδιών της Πατρίδας μας.

·          Η νηφαλιότητα και η πραότητα συμβολίζεται με το  «προσκύνημα» των Πολιτών της Ελλάδας.

·          Το κάλλος που ως ενδόσιμο ευφραίνει την ψυχή μας αναδύεται από θεώρηση του πίνακα ως όλον.

·         Τέλος η όλη σύνθεση σε σχήμα του απείρου( ∞  ), ήτοι μια νοητή προπέλα  ή έλικας, ως εάν ελκυστής,που σφηνώνεται στο χαοτικό κενό έχοντας σταθερό σημείοτο σύμβολο ιερότητας ( έπαρση και υποστολή Σημαίας) λαμβάνει δύναμη από  τις κινήσεις των στρατευμένων και μη παιδιών της Πατρίδας μας(!).

Επίλογος

Το κάλλος  ως αξία ανήκει στις τρείς θεμελιώδεις ανθρώπινες αξίες και είναι  ομότιμη με την αλήθεια και το αγαθό. Η αλήθεια και το αγαθό συνήθως αυτο-επιβάλλονται ενώ το κάλλος, ως το πλέον ευέλικτο,αμβλύνει τις δυσκολίες γι’ αυτό συνιστά το καλύτερο ενδόσιμο για σκέψη και δράση. Προκαλεί έντονα  συναισθήματα αλλά εύκολα μπορεί να λάβει χώρα η εκτροπή του από την αλήθεια και το αγαθό. Τότε, συνήθως,γίνεται εμπορεύσιμο και ως υπερβολή καθίσταται πρόκληση. Άρα το κάλλος για να προαχθεί σε βαθμό αρετήςπρέπει  να συνδυάζεται αρμονικά με την αλήθεια και το (ευρύτερο) αγαθό.

Η Τέχνη παίζει τον ρόλο του Θεράποντος σε κάθε βήμα της ζωής μας , ως άτομα  και  κοινωνία, γιατί συνθέτει αρμονικά το απλό με το πολύπλοκο και νοηματοδοτεί τα σύμβολα, από τα οποία αναδύονται άπειρες σκέψεις, συναισθήματα και δυνάμεις για δράση. Δεν μένει αποκλειστικά στην αισθητική τέρψη αλλά προετοιμάζει τον όλο ψυχικό κόσμο μας για αέναη ανακάλυψη μιας άλλης πραγματικότητας πιο αληθινής και πιο γόνιμης για δημιουργία. Αυτό επιτυγχάνεται με ένα πίνακα ζωγραφικής, με μια μουσική σύνθεση, με ένα ποίημα και ένα περιεκτικό ακόμη σύνθημα, αρκεί τα πρωτότυπα αυτά δημιουργήματα να εμπεριέχουν, οπωσδήποτε τις βασικές αξίες της ζωής, την αλήθεια, το κάλλος και το αγαθό,  ολιστικά κρυσταλλωμένες σε πεποιθήσεις και πιστεύω προσδίδοντας την έννοια της ιερότητας.

Κοντολογίς, το κάλλος ως αισθητικό ενέργημα καθίσταται αρετή, όταν υπερβεί την αρχική αβίαστη ευεξία  της καρδιάς και  ανέλθει  σε υψηλότερα επίπεδα ολιστικής ψυχικής διάθεσης και ενσωματωθεί  με την αλήθεια και  με το ευρύτερο αγαθόπρος όφελος της ανθρώπινης προσωπικότητας και του κοινωνικού συνόλου. Τότε δεν είναι διατεταγμένη σε προσωποπαγείς και  κερδοσκοπικούς σκοπούς, αλλά σε οράματα που βελτιώνουν τον Άνθρωπο ως ανθρώπινο γένος. Τότε το όραμα της ύπαρξης της Πατρίδας είναι το αγιότερο και αναδύεται το φρόνημα των παιδιών της.

Και τότε προκύπτει αβίαστα το συμπέρασμα  ότι η  Εθνική Άμυνα, τουτέστιν η εξασφάλιση της ύπαρξης της Πατρίδας μας συνιστά πρώτιστο καθήκον ΟΛΩΝ μας, όσων απολαμβάνουμε τα αγαθά τα οποία Εκείνη μάς εξασφαλίζει, γιατίχωρίς την ύπαρξη Της κανένα άλλο  αγαθό  ατομικό ή συλλογικό είναι δυνατόν να υπάρξει.

Ας κρατήσουμε, όθεν, ζωντανό βαθιά στη ψυχή μαςΤΟ ΟΛΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ:

Η ΕΝΔΟΞΗ ΠΟΡΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΜΑΣ, ΩΣ ΟΛΟΓΡΑΜΜΙΚΗ ΑΡΜΟΝΙΚΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΑΚΩΝ ΠΥΛΩΝΩΝ ΤΗΣ, ΟΠΩΣ ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ:

•           ΤΟΥ ΑΕΙΦΟΡΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, ΩΣ ΦΩΤΕΙΝΗ ΠΗΓΗ  ΚΑΘΕ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗΣ

•           ΤΟΥ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΡΗΣΚΕΥΕΣΘΑΙ , ΩΣ ΥΠΑΤΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΞΙΑ και

•           ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΟΥ ΦΡΟΝΗΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΕΝΩΝ ΤΕΚΝΩΝ ΤΗΣ, ΩΣ ΕΜΜΕΝΕΣ ΕΡΕΙΣΜΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΛΗΣ ΕΛΠΙΔΑΣ

Δημήτριος Κ. Μπάκας

Αντιστράτηγοςεα ( ΣΣΕ 1966)

27  Σεπτεμβρίου  2019