Υπάρχει στρατηγική, υπάρχουν πόροι, για μια νέα γεωργία της ποιότητας και της καινοτομίας

Του Βαγγέλη Αποστόλου*

Το νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης αποτελεί το βασικότερο αναπτυξιακό εργαλείο υλοποίησης μιας σειράς μέτρων πολιτικής, που στοχεύουν στην ανάταξη της ελληνικής αγροτικής οικονομίας και τον αναπροσανατολισμό του παραγωγικού και αναπτυξιακού μας προτύπου.

Ιδιαίτερα υπό τις παρούσες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα, ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης ύφεσης των προηγούμενων ετών, έχει ειδικό βάρος η ουσιαστική αξιοποίηση των πόρων του Προγράμματος, στη βάση μιας ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής για την αγροτική ανάπτυξη, με σαφή στόχευση που απαντά στις προκλήσεις της εποχής, το διεθνές ανταγωνιστικό περιβάλλον και τα χρόνια διαρθρωτικά προβλήματα και παθογένειες του πρωτογενή τομέα της χώρας μας.

Με την συμπλήρωση δύο χρόνων από την έγκριση του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, έχουμε τη δυνατότητα να αποτιμήσουμε αφενός την μέχρι σήμερα πορεία εφαρμογής του και αφετέρου να θέσουμε τον προγραμματισμό μας για την επόμενη χρονιά στη βάση της άριστης εταιρικής σχέσης και συνεργασίας που έχουμε οικοδομήσει με όλους τους εμπλεκόμενους κοινωνικούς και οικονομικούς εταίρους στο διάστημα αυτό.

Και δεν ήταν λίγα αυτά που πετύχαμε αν αναλογιστεί κανείς τις δύσκολες πραγματικά οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που βιώσαμε τα προηγούμενα χρόνια και που αναπόφευκτα καθορίζουν το περιβάλλον που όλοι μας λειτουργούμε και που φυσικά επηρεάζουν και την υλοποίηση του νέου Προγράμματος.   

Στο στρατηγικό μας σχεδιασμό λοιπόν για τη φετινή χρονιά, το 2017, περιλαμβάνονταν

·         αφενός η ενεργοποίηση των σημαντικότερων σε χρηματοδοτική βαρύτητα μέτρων του ΠΑΑ με έμφαση στις επενδυτικές δράσεις και

·         αφετέρου η συνέχιση και βελτίωση του ρυθμού πληρωμών και απορρόφησης των πόρων με στόχο την τόνωση της αγροτικής οικονομίας και των αγροτικών περιοχών στη δύσκολη περίοδο που διανύουμε.

Στην επίτευξη και των δύο αυτών στόχων της χρονιάς σταθήκαμε απόλυτα συνεπείς καθώς μέσα από τις εντατικές προσπάθειες που καταβάλλαμε, καταφέραμε να ενεργοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος του νέου ΠΑΑ και μάλιστα πολύ πιο σύντομα από κάθε άλλη προγραμματική περίοδο, και μάλιστα σημαντικών μέτρων, όπως των νέων γεωργών, των σχεδίων βελτίωσης, της μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, των ομάδων παραγωγών, της βιολογικής γεωργίας, της κατάρτισης των νέων γεωργών, της εξισωτικής αποζημίωσης, της αγροτικής οδοποιίας, του Comfusio, κλπ.

Αλλά και για όλες τις υποχρεώσεις της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου, τόσο στα επενδυτικά όσο και στα γεωργοπεριβαλλοντικά μέτρα, εξασφαλίσαμε τη μεταφορά και απρόσκοπτη υλοποίηση των έργων καθώς και την πληρωμή των δικαιούχων παραγωγών στη νέα προγραμματική περίοδο, χωρίς να επιβαρύνουμε με ούτε 1 ευρώ τους εθνικούς πόρους που ως γνωστό δεν περισσεύουν.

Συνολικά οι νέες προκηρύξεις και τα συνεχιζόμενα έργα, ιδιωτικά και δημόσια σε όλη τη χώρα, έχουν δεσμεύσει ήδη το 62% των πόρων του ΠΑΑ και ανέρχονται σε περισσότερα από 3,5 δις ευρώ.

Αναφορικά με το δεύτερο στόχο των πληρωμών και εδώ έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα με τις μέχρι σήμερα πληρωμές να ξεπερνούν το 1,1 δις €, ενώ μέχρι τέλος του έτους θα φτάσουν τα 1,4 δις €, δηλαδή σε μόλις δύο έτη εφαρμογής του νέου ΠΑΑ η απορρόφηση θα φτάσει το 25% των πόρων του Προγράμματος και μαζί με τη προκαταβολή που έχει εισρεύσει στη χώρα το 29%, πόροι που κατευθύνονται στις τοπικές αγροτικές κοινωνίες και οικονομίες της χώρας μας, καλύπτοντας τις παραγωγικές ανάγκες των αγροτών μας και των κατοίκων των αγροτικών μας περιοχών συνολικότερα.

Και βέβαια δεν θα παραλείψω εδώ να επαναλάβω την πεποίθησή μας και συνεχή προσήλωσή μας στην ανάπτυξη και διεύρυνση της συνεργασίας μας με τις Περιφέρειες της χώρας, στις οποίες έχουμε εμπιστευθεί μεγάλο κομμάτι υλοποίησης του ΠΑΑ και που η συνεργασία μας αυτή έχει αποδώσει τα σημαντικά αυτά αποτελέσματα που προανέφερα στην κατεύθυνση επιτάχυνσης της εφαρμογής των μέτρων που έχουμε εκχωρήσει.

Οι στόχοι μας για την επόμενη χρονιά, το 2018, είναι εξίσου φιλόδοξοι, καθώς θα εστιάσουμε στην ενεργοποίηση των μέτρων του ΠΑΑ που θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη βασικών δομών υποστήριξης των παραγωγών, δομές που απουσιάζουν από τον πρωτογενή τομέα και που έχουμε ήδη προετοιμάσει εντατικά το προηγούμενο διάστημα μέσα από εκτεταμένη διαβούλευση, καθώς πιστεύουμε ότι θα πρέπει να δημιουργηθούν για να στηρίξουν την διαρθρωτική ανασυγκρότηση του τομέα.

Και αναφέρομαι στις δομές για τη τεχνική και επιστημονική Συμβουλευτική Υποστήριξη των παραγωγών από γεωπόνους και κτηνιάτρους ώστε να ενισχυθεί η παραγωγικότητα των εκμεταλλεύσεών τους και κατ΄ επέκταση η ανταγωνιστικότητα του πρωτογενή τομέα σε τομείς όπως της γεωργίας ακριβείας, των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, της βιοοικονομίας, της φυτοπροστασίας, της ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων, των νέων τεχνολογιών και μεθόδων καλλιέργειας, της ψηφιακής επιχειρηματικότητας, του ηλεκτρονικού εμπορίου, της ψηφιακής διαχείρισης πόρων, των βραχείων αλυσίδων εφοδιασμού κλπ. Στόχος μας επίσης είναι η αξιοποίηση του επιστημονικού και γεωτεχνικού μας δυναμικού που στην κρίση υποαπασχολείται ή εξαναγκάζεται σε φυγή στο εξωτερικό.

Αναφέρομαι επίσης στις δομές Συνεργασίας για τη μεταφορά γνώσης και τη προώθηση της καινοτομίας στο πρωτογενή τομέα, μέσω της δημιουργίας συμπράξεων καινοτομίας για την ανάπτυξη επιχειρησιακών συνεργειών μεταξύ των φορέων της αγροτροφικής αλυσίδας με στόχο την αναζήτηση νέων προϊόντων, πρακτικών, διεργασιών και τεχνολογιών που θα προσδώσουν προστιθέμενη αξία στα προϊόντα, θα συνεισφέρουν στην σύνδεση της έρευνας με τη γεωργική πρακτική και τις επενδύσεις στο πρωτογενή τομέα και θα βελτιώσουν τη θέση και το εισόδημα των παραγωγών στη αλυσίδα αξίας. Επιπρόσθετα, μέσω των συμπράξεων αυτών μπορούν να αναζητηθούν νέοι τρόποι σύνδεσης της γεωργικής παραγωγής με τη πλούσια φυσική, πολιτιστική και αγροτική παράδοση και κληρονομιά των αγροτικών περιοχών καθώς και του σημαντικού τουριστικού δυναμικού της χώρας.

Επίσης, η ανάδειξη της Ποιότητας και η αύξηση της προστιθέμενης αξίας των εγχώριων αγρο-διατροφικών προϊόντων αποτελεί βασική προτεραιότητα της στρατηγικής μας, και τη νέα χρονιά θα ενεργοποιήσουμε το μέτρο για την ενίσχυση της ποιότητας και εξωστρέφειας των γεωργικών προϊόντων, μέσω του οποίου χρηματοδοτείται η πιστοποίηση των παραγωγών για την εξασφάλιση ποιοτικών σημάτων για τα προϊόντα τους καθώς και η προώθηση πιστοποιημένων ποιοτικών προϊόντων από συνεργατικά σχήματα, ομάδες και οργανώσεις παραγωγών.

Οι πόροι που θα διατεθούν στις τρεις αυτές παρεμβάσεις ξεπερνούν τα 200 εκ. €.

Τέλος, στους στόχους της νέας χρονιάς περιλαμβάνεται και η ενεργοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων του ΠΑΑ που θα εξασφαλίσουν την απαραίτητη στήριξη της ιδίας συμμετοχής των δικαιούχων του προγράμματος, με πόρους από 3% έως 7% των συνολικών πόρων του ΠΑΑ, ώστε να διευκολυνθεί η υλοποίηση επενδύσεων σε μέτρα όπως της μεταποίησης, των σχεδίων βελτίωσης και των ιδιωτικών δράσεων του LEADER. Στη κατεύθυνση αυτή θα αξιοποιήσουμε τα αποτελέσματα της συνεργασίας μας με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, η οποία εκπονεί την προβλεπόμενη από το κανονισμό σχετική μελέτη διάγνωσης των χρηματοδοτικών αναγκών και επιλογής των κατάλληλων χρηματοδοτικών εργαλείων, ώστε μέσα στο 2018 να οδηγηθούμε στη σύσταση του αντίστοιχου ταμείου στήριξης των επενδύσεων στο πλαίσιο του ΠΑΑ.

Διανύσαμε τα δύο πρώτα έτη εφαρμογής του ΠΑΑ, στα οποία πορευτήκαμε με συνέπεια και οδηγό μας την πίστη μας ότι ο πρωτογενής τομέας της χώρας και οι αγροτικές μας περιοχές αξίζουν ένα καλύτερο μέλλον. Στη κατεύθυνση αυτή και δεδομένων των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών, οφείλουμε και το κάνουμε, να αξιοποιήσουμε τους πολύτιμους πόρους του ΠΑΑ με το καλύτερο δυνατό τρόπο και να ανταποκριθούμε άμεσα και αποτελεσματικά στις ανάγκες και τις προσδοκίες των ελλήνων παραγωγών.

*Άρθρο του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Βαγγέλη Αποστόλου στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» της Κυριακής (30/12/2017)