Μία ἀπόπειρα προσέγγισης τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων

Του π. Ἀλεξίου Σαμαρτζῆ

Σέ λίγες ἡμέρες καί μέσα σέ κλίμα ἀβεβαιότητας θά ἑορτάσουμε γιά μία ἀκόμη φορά τά φετινά Χριστούγεννα.        Τά Χριστούγεννα δίδουν σέ ὅλους μας τή μοναδική εὐκαιρία νά ἀναβαπτίσουμε τήν ὕπαρξή μας στό μυστήριο τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, χωρίς τό ὁποῖο δέν μπορεῖ νά φωτισθεῖ καί προσεγγισθεῖ τό μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου.

Οἱ θαυμάσιοι λειτουργικοὶ ὕμνοι τῆς Ἑορτῆς, ποὺ ἀκοῦμε νὰ ψάλλονται πανηγυρικὰ στοὺς Ναούς μας, ἑρμηνεύουν τὴν Εὐαγγελικὴ διήγηση, καὶ μᾶς καλοῦν σὲ μέθεξη τοῦ γεγονότος τῆς Χριστοῦ Ἐνανθρωπήσεως, τονίζοντας μὲν τὴν ἀνθρωπολογικὴ ἀλλαγὴ ποὺ αὐτὴ κοσμογονικὰ ἐπιφέρει, προτρέποντας δὲ τὸν πιστὸ ἄνθρωπο νὰ συσχετίσει ὑπαρξιακὰ τὸν ἑαυτό του μὲ αὐτή. Τὸ κάλεσμα τοῦ ἱεροῦ ὑμνωδοῦ τῆς Ἐκκλησίας «Χριστὸς γεννᾶται δοξάσατε», ποὺ γίνεται κάλεσμα τῆς Ἐκκλησίας, θέτει ὡς προαπαιτούμενο ἀπὸ τὸν ἄνθρωπο τὴν ἄμεση καὶ προσωπικὴ ἐμπειρία τῆς ἔμπρακτης ἀγάπης τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία παίρνει σάρκα καί ὀστὰ μέσα στὴν ἱστορία, στὸ πρόσωπο τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ. Γιατὶ χωρὶς αὐτὴ τὴν ἐμπειρία ἡ δόξα πρὸς τὸν σαρκωθέντα Χριστὸ εἶναι ἀδιανόητος καὶ ἀτελέσφορος.

Τούτη ἡ ἐμπειρία, ὅτι ὁ Χριστὸς ἔγινε ἄνθρωπος γιατὶ αὐτὸς πρῶτος μᾶς ἀγάπησε, μᾶς δίνει καὶ τὴν πνευματικὴ ἰκανότητα νὰ ἀποκτήσει ἡ Γέννησή του νόημα ὡς γεγονὸς τῆς ὑπάρξεως μας, στὴν ἰδιαιτερότητα καὶ μοναδικότητα τοῦ προσώπου μας, νὰ ἀπαντήσει στὰ προσωπικά μας προβλήματα καὶ τὶς ἀγωνίες μας, τὶς φοβίες καὶ τὶς ἀνασφάλειες μας, νὰ ἀνετείλει τὸ ἀστέρι τῆς ἐλπίδας μας γιὰ τὴν ζωή, νὰ μαλακώσει τὴν καρδιά μας καὶ νὰ  νοηματοδοτήσει τὸν καθημερινὸ ἀγῶνα μας. Κανεὶς καὶ τίποτα δὲν μπορεῖ νὰ χαθεῖ ἐὰν ἡ Γέννηση τοῦ Χριστοῦ συντελεστεὶ μέσα στὴν καρδιά μας καὶ ἀνάψει σ᾽ αὐτὴν τὴ φλόγα τῆς ἀγάπης πρὸς Ἐκεῖνον ποὺ ὑπερβολικὰ μᾶς ἀγάπησε καὶ μᾶς ἀγαπᾶ.

Μέ τή Σάρκωσή Του, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ μᾶς προσέφερε τό ἀσύλληπτο δικαίωμα νά «μένωμε ἐν Αὐτῷ», νά μετέχουμε μυστικά στή ζωή ἀγάπης τῆς Ἁγίας Τριάδος. Ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης διατύπωσε λακωνικά τήν ἐκπληκτική ἀλήθεια πού συνοψίζει τήν Καινή Διαθήκη:«Ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί, καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» (Α’ Ἰω.4:16).

Ἡ ἀνταπόκρισή μας στὴν πρόσκληση αὐτή, ἡ πορεία μας πρὸς τὴν Φάτνη καὶ ἡ συνάντηση μὲ τὸν γεννηθέντα Χριστό, εἶναι γιὰ μιὰ ἀκόμη φορὰ γιὰ μᾶς καὶ γιὰ κάθε ἄνθρωπο τὸ ζητούμενο. Θὰ μπορέσουμε νὰ ἐπιδείξουμε τὴν τόλμη ποὺ χρειάζεται; Θὰ προχωρήσουμε; Ἔχουμε εὐνοϊκὲς καὶ κατάλληλες τὶς συνθῆκες; Εἶναι γεγονὸς ὅτι ὁ κόσμος καὶ τὰ πράγματα τοῦ κόσμου μπορεῖ νὰ τοποθετοῦν στὸ δρόμο μας μεγάλα ἤ μικρὰ ἐμπόδια. Ἡ ἀτμόσφαιρα τῶν ἡμερῶν μας μπορεῖ νὰ σκοτεινιάζει τὰ πάντα γύρω μας καὶ νὰ καθιστᾶ δύσκολο τὸν βηματισμό μας. Παγκόσμια, ἀκοὲς πολέμων, καταστροφῶν, πείνας καὶ ἄλλων πολλῶν δεινῶν. Στὸν χῶρο μας κρίση, ἀναστάτωση, βαρυθυμία, καὶ ἀπογοήτευση. Πολλὰ τὰ δεινὰ θὰ μποροῦσε νὰ πεῖ κανείς. Δύσκολο τὸ σήμερα, ἀβέβαιο τὸ αὔριο. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ ἀνησυχία καὶ ἡ ἀπαισοδοξία χαρακτηρίζει τὸ τώρα τῆς ζωῆς μας.

Οἱ ἄνθρωποι δυστυχῶς ζοῦμε χωρίς Χριστό καί χωρίς νά ἐμπνεόμαστε ἀπό τήν ἀγάπη πού Αὐτός δίδαξε, κυρίως μέ τή σταυρική Του θυσία. Ποιός ἄλλος ἄραγε μπορεῖ νά μᾶς ἀπέλευθερώσει ἀπό τά δεσμά  τῆς αὐτοειδωλοποίησης καί τοῦ ἐγωκεντρισμοῦ μας, φυσικοί καρποί τῆς σύγχρονης τεχνοκρατούμενης ὑλιστικῆς ἐποχῆς μας πού ἐπίμονα ἀπαρνιέται τόν Θεό, μιᾶς ἐποχῆς πού θεοποίησε τή δύναμη τῆς γνώσης καί ἀδιαφόρησε γιά τόν «ἔσω τῆς καρδίας ἄνθρωπον»;

Ἡ κατακραυγή ἐνάντια στήν κρίση τοῦ πολιτισμοῦ μας, γίνεται τραγικό ἐρώτημα προπαντός γιά τόν κάθε πιστό χριστιανό ξεχωριστά, πού καλεῖται νά ἀπαντήσει στό ἐρώτημα : γιατί ἄραγε ἑορτάζουμε τόσο συμβατικά καί τόσο ὑποκριτικά τό θρίαμβο τῆς πίστης μέσα στό τραγικό πανηγύρι τῆς ἀπιστίας; Πρέπει νά παραδεχτοῦμε, ἐάν βέβαια εἴμαστε τίμιοι μέ τούς ἑαυτούς μας, ὅτι τό πρόβλημα δέν εἶναι θεολογικό ἀλλά πνευματικό.

Ἡ χάρη ἔρχεται μέ τήν ἀγάπη γιά τόν ἀδελφό καί μ' αὐτή διατηρεῖται. Σκλήρυναν σήμερα οἱ καρδιές τῶν ἀνθρώπων καί πάγωσε ἡ ἀγάπη καί ἔτσι δέν αἰσθάνονται τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καί χάνουν καί τήν πίστη στό Θεό!

Πῶς γίναμε ἔτσι οἱ ἄνθρωποι! Χωρίς καρδιά γιά τόν ἀληθινό καί ζώντα Θεό, τί ἄλλο ἄραγε ἔχουμε νά τοῦ προσφέρουμε- ὅ,τι ἔχουμε δικό Του. Ἡ ὅποια ἀξιομισθία μας ἀδυνατεῖ νά μᾶς χαρίσει τή Βασιλεία Του, γιατί ἡ ἁγιότητά Του δέν μετριέται. Πῶς γίναμε ἔτσι ἄσπλαγχνοι, σύνθετοι ἄνθρωποι, ἐπιτηδευμένοι, μ' ἕνα σωρό στολίδια καί φτιαξίματα στήν ψυχή καί τό πρόσωπο; πῶς γίναμε τόσο μίζεροι καί δυστυχεῖς, μοιρολάτρες καί κακόμοιροι, στερημένοι τῆς μακαρίας ἐλπίδας; Ἄν προσπαθούσαμε νά ζήσουμε λίγο περισσότερο τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ. Πόσο θά μᾶς πλουτίσει! Πῶς θά τό πετύχουμε αὐτό; Ἐάν ἀνακαλύψουμε ὅτι τό σπήλαιο εἶναι εἰκόνα τῆς Ἐκκησίας. Γιατί ἔξω εἶναι σκοτάδι φωτισμένο μέ ψεύτικο φῶς. Ἐάν ἀνακαλύψουμε ὅτι ὁ προορισμός τοῦ ἀνθρώπου, ὡς ἀδελφοῦ τοῦ Χριστοῦ, εἶναι ὁ Θεός. Ἐάν ζήσουμε τόν ἐκκλησιαστικό βίο γνήσια καί αὐθεντικά,ἐάν ἀπελευθερώσουμε τό μυαλό μας ἀπό τή δουλεία σέ μιά διδασκαλία πού ἀγνοεῖ τόν Θεό ὡς τέλειο Θεό καί τέλειο ἄνθρωπο,ἐάν μάθουμε, ὅτι γνωρίζουμε τό Θεό καλλιεργώντας μία σχέση, καί ὄχι κατανοώντας ἕνα νόημα,ἐάν ξαναζήσουμε τήν προτεραιότητα τῆς ζωῆς καί ὄχι τῆς ἐπιβίωσης, καί τίς ὧρες τῆς ἀδυναμίας μας ἄς μή ξεχνᾶμε νά παίρνουμε μαζί μας τόν Χριστό, τήν πηγή τῆς ζωῆς, τήν ἴδια τή ζωή, τή χαρά καί τήν ἐλπίδα μας.

Στήν σημερινή ὀμιχλώδη καί πνιγηρή ἀτμόσφαιρα πού βιώνουμε, ἡ ἑορτή τῶν Χριστουγέννων ἔρχεται νά προσφέρει παρήγορο φῶς. Νά βεβαιώσει ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά μείνει ἐσαεί «μεθ̉ ἡμῶν». Ὁ Θεός δέν μᾶς ἐγκαταλείπει, ἔστω καί ἄν συχνά Τόν λησμονοῦμε και συμπεριφερόμαστε σάν νά μήν ὑπάρχει.

Αὐτό συμβαίνει γιατί ἀδιαφοροῦμε, ὄχι μόνο γιά τόν Θεό, ἀλλά καί γιά τόν ἄνθρωπο, τόν ἀδελφό. Μᾶς λείπει ὁ Πατέρας ἀλλά καί ἡ οἰκογένειά μας. Γιατί ἡ κοινωνία μέ τό Θεό δέν εἶναι ἔξω ἀπό τήν κοινωνία μέ τόν ἄνθρωπο. Καί γιατί ἡ κοινωνία μέ τόν ἄνθρωπο ἀποκαλύπτει τήν ἀγάπη μας στό Θεό. Ἕνας ἴσον κανένας. Αὐτό πρωτακούσθηκε μέσα στούς κόλπους τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας. "Ἕνας χριστιανός, ἴσον κανένας χριστιανός! Καί ἡ ἀγάπη πού χαρακτηρίζει -πρέπει νά χαρακτηρίζει- τήν κοινωνία μας μέ τό συνάνθρωπό μας καί τό Θεό μας δέν ἐξαρτᾶται ἀπό τήν πορεία τοῦ χρόνου, ἀλλά ἔχει πάντα δύναμη.