Απλές καθημερινές συμβουλές για να αντιμετωπίσουμε τις παγκόσμιες κλιματικές αλλαγές
Του Δρ. Νικολάου Κ. Ευαγγελίου – χημικού, MSc, PhD
Το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι μια διαδικασία, κατά την οποία η ηλιακή ακτινοβολία παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα της γης με αποτέλεσμα να θερμαίνει την επιφάνεια της. Συγκεκριμένα, η ηλιακή ακτινοβολία φθάνει στην ατμόσφαιρα, ένα μέρος της (περίπου 70 %) τη διαπερνά και απορροφάται από την ατμόσφαιρα, από τα νέφη, από την επιφάνεια και τους ωκεανούς, ενώ ένα άλλο (30 %) ανακλάται (από την ατμόσφαιρα, τα νέφη, την επιφάνεια και τους ωκεανούς). Εν συνεχεία, η γη εκπέμπει θερμική ακτινοβολία (υπέρυθρη ακτινοβολία, IR), η οποία αντιστοιχεί σε μεγάλα μήκη κύματος (το μήκος κύματος της ακτινοβολίας που εκπέμπει ένα σώμα εξαρτάται από τη θερμοκρασία του.
Η επιφάνεια του ήλιου που είναι πολύ θερμή εκπέμπει σε μικρά μήκη κύματος κυρίως στην ορατή και υπεριώδη ζώνη του φάσματος. Η επιφάνεια της γης, που είναι πάρα πολύ ψυχρότερη, εκπέμπει σε μεγάλα μήκη κύματος, στην υπέρυθρη ζώνη). Κάποιο ποσοστό της υπέρυθρης ακτινοβολίας διαφεύγει από την ατμόσφαιρα, ενώ το μεγαλύτερο (περίπου 71 %) απορροφάται. Στη σύσταση της ατμόσφαιρας υπάρχουν αέρια όπως το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), το μεθάνιο (CH4), το υποξείδιο του αζώτου (N2O), ενώσεις χλωροφθορανθράκων (CFCs-11 και -12) και υδροφθορανθράκων (HFCs), ενώσεις του θείου (SO2 και SF6) κ.α. τα οποία είναι διαφανή στο ορατό φως γι’ αυτό και δεν εμποδίζουν την ακτινοβολία του ήλιου να διασχίσει την ατμόσφαιρα. Όμως δεν είναι διαφανή στην υπέρυθρη ακτινοβολία και άρα απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος της ενέργειας που εκπέμπεται από τη γη προτού αυτή διαφύγει στο διάστημα. Τα αέρια αυτά (αέρια του θερμοκηπίου) με τη σειρά τους επιστρέφουν την ακτινοβολία στο περιβάλλον, αυξάνοντας τη θερμοκρασία του συστήματος γη - ατμόσφαιρα. Αποτέλεσμα του συνολικού φαινομένου είναι η αύξηση της μέσης επιφανειακής θερμοκρασίας, γεγονός που καθιστά τη γη κατοικήσιμη. Χωρίς το φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου, η θερμοκρασία της γήινης επιφάνειας θα ήταν σε παγκόσμια και ετήσια βάση περίπου -18°C.
Τοποθέτηση του προβλήματος
Οι περισσότεροι επιστήμονες αναγνωρίζουν την ύπαρξη του φαινομένου του θερμοκηπίου. Όμως, δεν μπορούν να συμφωνήσουν πάνω σε θέματα και γεγονότα, που σχετίζονται με την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Αυτή η αύξηση θα οδηγήσει σε μια ραγδαία και πρωτάκουστη άνοδο του μέσου όρου της θερμοκρασίας της γης μέσα στα επόμενα 50 χρόνια. Δεν έχουμε συνηθίσει τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις σε κανένα θέμα τόσο μεγάλης σημασίας, ούτε πρέπει να προκαλεί έκπληξη το ότι η αρχική αντίδραση σχεδόν όλων ήταν να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία της πρόβλεψης. Απ’ ό,τι έχει αναφερθεί - αν και πρόκειται για ένα μάλλον σίγουρο μελλοντικό μοντέλο - φαίνεται να μένουν λίγες επιλογές: Προετοιμάζουμε τους εαυτούς μας για τον αντίκτυπο μιας διαρκούς κλιματικής αλλαγής με άγνωστες συνέπειες ή ξανασκεπτόμαστε τη χρήση ορυκτών καυσίμων (γαιάνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, βενζίνη) για την παραγωγή ενέργειας.
Αυτό που μπερδεύει εκείνους, που είναι υπεύθυνοι να παίρνουν αποφάσεις, είναι ότι ο ήχος αυτού του τόσο δυνατού περιβαλλοντικού συναγερμού έχει σταλεί, όχι τόσο από τις μετρήσεις, όσο από τα μοντέλα των υπολογιστών. Πόσο βέβαιες ή πόσο αμφιλεγόμενες είναι αυτές οι μεγάλες θεωρητικές προβλέψεις της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας και σε τι ισχυρισμούς είναι βασισμένες; Εφόσον έχει δοθεί η πιθανή σημασία των κλιματικών αλλαγών για την ανάπτυξη των διεθνών πολιτικών και ο αντίκτυπος των ακραίων καιρικών φαινομένων, που συνδέονται με το κλίμα, όπως είναι οι ξηρασίες, οι πλημμύρες και οι τυφώνες(που θέτουν σε κίνδυνο τη γεωργία και την ανθρώπινη ασφάλεια), πόσο αξιόπιστες μπορούν να θεωρηθούν αυτές οι προβολές της κλιματικής αλλαγής; Είναι οι ασάφειες των προσωρινών κλιματικών μοντέλων τόσες πολλές, ώστε να μπορούμε να αγνοήσουμε τις προβλέψεις τους; Ποιά στοιχεία είναι τα πιο ισχυρά; Ποιές είναι οι προοπτικές για ουσιώδεις βελτιώσεις στα κλιματικά μοντέλα στο προσεχές μέλλον; Αυτό που, ωστόσο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε είναι ότι ο πλανήτης μας αποτελείται από πολλές πολύπλοκες αμφίδρομες σχέσεις και κύκλους, που συνεχώς αλλάζουν. Είναι δύσκολο να υποθέσουμε τί επιρροές θα έχει η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, πάνω σ’ αυτές τις σχέσεις και τους κύκλους, όμως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρξουν επιπτώσεις στο μέλλον. Μέσα από την έρευνα έχουν βρεθεί αδιάσειστες αποδείξεις ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου (α) προκαλείται απ’ την ανθρώπινη δραστηριότητα, (β) έχει αρνητική επίδραση στον πλανήτη και (γ) αποτελεί ένα σημαντικό θέμα, που απαιτεί οργανωμένες κινήσεις στο μέλλον. Παρόλο που υπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις, ως προς το πόσο και σε ποιό βαθμό θα επηρεαστεί ο πλανήτης μας, εστιάζουμε την προσοχή μας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, που έχει σοβαρό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Μπορείς εσύ και οι συνάνθρωποι σου να κάνετε κάτι; Υπάρχει λόγος;
Φυσικά και υπάρχει. Γιατί, δεν μπορούμε να περιμένουμε τα πάντα απ’ τους ιθύνοντες. Δεν έχουμε χρόνο για να περιμένουμε να ευαισθητοποιηθούν. Πρέπει, να βγούμε στους δρόμους και να αγωνιστούμε στη χρησιμοποίηση γαιάνθρακα και πετρελαίου και στην εκπομπή αερίων. Πρέπει να σταματήσουμε τη δημιουργία μεγάλων εμπορικών κέντρων και να πείσουμε τους ανθρώπους να μη χρησιμοποιούν τόσο πολύ τα αυτοκίνητα τους. Πρέπει να αγωνιστούμε για περισσότερους ποδηλατοδρόμους. Να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη, ώστε όλοι να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών CO2.
Άλλαξε τον εαυτό σου.
Το πρώτο βήμα του αγώνα πρέπει πάντα να είναι το να αλλάξεις προσωπική συμπεριφορά. Η ζωή σου είναι πολύ σημαντική, για να αφήνεις άλλους να αποφασίζουν γι’ αυτή.
Φύλαξε ενέργεια.
· Χρησιμοποίησε λάμπες, που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια.
· Χρησιμοποίησε τη θέρμανση του χώρου σου με φειδώ.
· Μη χρησιμοποιείς στεγνωτήριο. Κρέμασε τα ρούχα για να στεγνώσουν.
· Μην αγοράζεις και χρησιμοποιείς άχρηστο ηλεκτρικό εξοπλισμό.
· Να αγοράζεις ψυγείο, που δαπανά λιγότερη ενέργεια και να το θέτεις εκτός λειτουργίας σε περιόδους διακοπών.
· Μόνωσε το σπίτι σου, ώστε να έχεις όσο το δυνατό λιγότερες απώλειες ενέργειας.
Διαφύλαξε την πόλη σου.
· Χρησιμοποίησε τα μαζικά μέσα μεταφοράς.
· Μετακινήσου με τα πόδια ή με ποδήλατο.
Περιόρισε τα απόβλητα.
· Μην αγοράζεις αγαθά με άχρηστες συσκευασίες.
· Αγόρασε ανακυκλωμένα ή εύκολα ανακυκλώσιμα προϊόντα.
· Σκέψου πριν πετάξεις κάτι.
· Χώρισε τα απόβλητα σου σε ανακυκλώσιμα και μη.
Περιόρισε τα έξοδα σου.
· Αγόρασε αγαθά που θα κρατήσουν.
· Μην παρασύρεσαι απ’ τις διαφημίσεις.
· Μην αγοράζεις πράγματα, που ουσιαστικά δε χρειάζεσαι.
Προστάτευσε την υγεία σου.
· Να τρως περισσότερα λαχανικά.
· Να αγοράζεις υγιεινά προϊόντα από τοπικά καταστήματα.
· Να αγοράζεις εποχιακά φρούτα και λαχανικά.
· Να καλλιεργείς τα προϊόντα με τα οποία καλύπτεις τις ανάγκες σου.
Προστάτευσε τα δάση.
· Φύτεψε δέντρα.
· Μην αγοράζεις ξύλινα προϊόντα.
Παρακάτω, παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα ατομικών και συλλογικών ενεργειών, που θα μπορούσαν να συντελέσουν αποφασιστικά στη μετρίαση του προβλήματος. Είναι καθημερινά πράγματα, που ο καθένας μας μπορεί να κάνει, αρκεί να αντιληφθεί πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη.
Τοποθέτηση του προβλήματος
Οι περισσότεροι επιστήμονες αναγνωρίζουν την ύπαρξη του φαινομένου του θερμοκηπίου. Όμως, δεν μπορούν να συμφωνήσουν πάνω σε θέματα και γεγονότα, που σχετίζονται με την παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας. Αυτή η αύξηση θα οδηγήσει σε μια ραγδαία και πρωτάκουστη άνοδο του μέσου όρου της θερμοκρασίας της γης μέσα στα επόμενα 50 χρόνια. Δεν έχουμε συνηθίσει τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις σε κανένα θέμα τόσο μεγάλης σημασίας, ούτε πρέπει να προκαλεί έκπληξη το ότι η αρχική αντίδραση σχεδόν όλων ήταν να αμφισβητήσουν την αξιοπιστία της πρόβλεψης. Απ’ ό,τι έχει αναφερθεί - αν και πρόκειται για ένα μάλλον σίγουρο μελλοντικό μοντέλο - φαίνεται να μένουν λίγες επιλογές: Προετοιμάζουμε τους εαυτούς μας για τον αντίκτυπο μιας διαρκούς κλιματικής αλλαγής με άγνωστες συνέπειες ή ξανασκεπτόμαστε τη χρήση ορυκτών καυσίμων (γαιάνθρακας, πετρέλαιο, φυσικό αέριο, βενζίνη) για την παραγωγή ενέργειας.
Αυτό που μπερδεύει εκείνους, που είναι υπεύθυνοι να παίρνουν αποφάσεις, είναι ότι ο ήχος αυτού του τόσο δυνατού περιβαλλοντικού συναγερμού έχει σταλεί, όχι τόσο από τις μετρήσεις, όσο από τα μοντέλα των υπολογιστών. Πόσο βέβαιες ή πόσο αμφιλεγόμενες είναι αυτές οι μεγάλες θεωρητικές προβλέψεις της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας και σε τι ισχυρισμούς είναι βασισμένες; Εφόσον έχει δοθεί η πιθανή σημασία των κλιματικών αλλαγών για την ανάπτυξη των διεθνών πολιτικών και ο αντίκτυπος των ακραίων καιρικών φαινομένων, που συνδέονται με το κλίμα, όπως είναι οι ξηρασίες, οι πλημμύρες και οι τυφώνες(που θέτουν σε κίνδυνο τη γεωργία και την ανθρώπινη ασφάλεια), πόσο αξιόπιστες μπορούν να θεωρηθούν αυτές οι προβολές της κλιματικής αλλαγής; Είναι οι ασάφειες των προσωρινών κλιματικών μοντέλων τόσες πολλές, ώστε να μπορούμε να αγνοήσουμε τις προβλέψεις τους; Ποιά στοιχεία είναι τα πιο ισχυρά; Ποιές είναι οι προοπτικές για ουσιώδεις βελτιώσεις στα κλιματικά μοντέλα στο προσεχές μέλλον; Αυτό που, ωστόσο, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε είναι ότι ο πλανήτης μας αποτελείται από πολλές πολύπλοκες αμφίδρομες σχέσεις και κύκλους, που συνεχώς αλλάζουν. Είναι δύσκολο να υποθέσουμε τί επιρροές θα έχει η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας, πάνω σ’ αυτές τις σχέσεις και τους κύκλους, όμως υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπάρξουν επιπτώσεις στο μέλλον. Μέσα από την έρευνα έχουν βρεθεί αδιάσειστες αποδείξεις ότι το φαινόμενο του θερμοκηπίου (α) προκαλείται απ’ την ανθρώπινη δραστηριότητα, (β) έχει αρνητική επίδραση στον πλανήτη και (γ) αποτελεί ένα σημαντικό θέμα, που απαιτεί οργανωμένες κινήσεις στο μέλλον. Παρόλο που υπάρχουν πολλές διαφορετικές αντιλήψεις, ως προς το πόσο και σε ποιό βαθμό θα επηρεαστεί ο πλανήτης μας, εστιάζουμε την προσοχή μας στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ως αποτέλεσμα της ανθρώπινης δραστηριότητας, που έχει σοβαρό αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Μπορείς εσύ και οι συνάνθρωποι σου να κάνετε κάτι; Υπάρχει λόγος;
Φυσικά και υπάρχει. Γιατί, δεν μπορούμε να περιμένουμε τα πάντα απ’ τους ιθύνοντες. Δεν έχουμε χρόνο για να περιμένουμε να ευαισθητοποιηθούν. Πρέπει, να βγούμε στους δρόμους και να αγωνιστούμε στη χρησιμοποίηση γαιάνθρακα και πετρελαίου και στην εκπομπή αερίων. Πρέπει να σταματήσουμε τη δημιουργία μεγάλων εμπορικών κέντρων και να πείσουμε τους ανθρώπους να μη χρησιμοποιούν τόσο πολύ τα αυτοκίνητα τους. Πρέπει να αγωνιστούμε για περισσότερους ποδηλατοδρόμους. Να ευαισθητοποιήσουμε την κοινή γνώμη, ώστε όλοι να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών CO2.
Άλλαξε τον εαυτό σου.
Το πρώτο βήμα του αγώνα πρέπει πάντα να είναι το να αλλάξεις προσωπική συμπεριφορά. Η ζωή σου είναι πολύ σημαντική, για να αφήνεις άλλους να αποφασίζουν γι’ αυτή.
Φύλαξε ενέργεια.
· Χρησιμοποίησε λάμπες, που καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια.
· Χρησιμοποίησε τη θέρμανση του χώρου σου με φειδώ.
· Μη χρησιμοποιείς στεγνωτήριο. Κρέμασε τα ρούχα για να στεγνώσουν.
· Μην αγοράζεις και χρησιμοποιείς άχρηστο ηλεκτρικό εξοπλισμό.
· Να αγοράζεις ψυγείο, που δαπανά λιγότερη ενέργεια και να το θέτεις εκτός λειτουργίας σε περιόδους διακοπών.
· Μόνωσε το σπίτι σου, ώστε να έχεις όσο το δυνατό λιγότερες απώλειες ενέργειας.
Διαφύλαξε την πόλη σου.
· Χρησιμοποίησε τα μαζικά μέσα μεταφοράς.
· Μετακινήσου με τα πόδια ή με ποδήλατο.
Περιόρισε τα απόβλητα.
· Μην αγοράζεις αγαθά με άχρηστες συσκευασίες.
· Αγόρασε ανακυκλωμένα ή εύκολα ανακυκλώσιμα προϊόντα.
· Σκέψου πριν πετάξεις κάτι.
· Χώρισε τα απόβλητα σου σε ανακυκλώσιμα και μη.
Περιόρισε τα έξοδα σου.
· Αγόρασε αγαθά που θα κρατήσουν.
· Μην παρασύρεσαι απ’ τις διαφημίσεις.
· Μην αγοράζεις πράγματα, που ουσιαστικά δε χρειάζεσαι.
Προστάτευσε την υγεία σου.
· Να τρως περισσότερα λαχανικά.
· Να αγοράζεις υγιεινά προϊόντα από τοπικά καταστήματα.
· Να αγοράζεις εποχιακά φρούτα και λαχανικά.
· Να καλλιεργείς τα προϊόντα με τα οποία καλύπτεις τις ανάγκες σου.
Προστάτευσε τα δάση.
· Φύτεψε δέντρα.
· Μην αγοράζεις ξύλινα προϊόντα.
Παρακάτω, παρατίθενται ορισμένα παραδείγματα ατομικών και συλλογικών ενεργειών, που θα μπορούσαν να συντελέσουν αποφασιστικά στη μετρίαση του προβλήματος. Είναι καθημερινά πράγματα, που ο καθένας μας μπορεί να κάνει, αρκεί να αντιληφθεί πόσο επιτακτική είναι η ανάγκη.
Έτσι λοιπόν:
· Φύτεψε δύο επιπλέον φυτά γύρω απ’ το σπίτι σου.
Μείωση CO2= 9.1 Kg/χρόνο
· Αντικατέστησε το ψυγείο του σπιτιού σου, με ένα φιλικό για το περιβάλλον μοντέλο.
Μείωση CO2= 100 Kg/χρόνο
· Αγόρασε τρόφιμα και άλλα προϊόντα σε συσκευασίες που ανακυκλώνονται ή αποσυντίθενται εύκολα.
Μείωση CO2= 104 Kg/χρόνο
· Αντικατέστησε το τωρινό σου πλυντήριο με ένα που δαπανά λιγότερη ενέργεια και νερό.
Μείωση CO2= 200 Kg/χρόνο
· Εγκατέστησε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα για να σου παρέχει ζεστό νερό.
Μείωση CO2=327 Kg/χρόνο
· Ανακύκλωσε όλα τα απόβλητα του σπιτιού σου, όπως χαρτικά και γυάλινα-μεταλλικά αντικείμενα.
Μείωση CO2= 386 Kg/χρόνο
· Άφηνε το αυτοκίνητο σου στο σπίτι δύο μέρες τη βδομάδα (χρησιμοποίησε μετρό, λεωφορείο, ποδήλατο ή πήγαινε περπατώντας).
Μείωση CO2= 721 Kg/χρόνο
· Μόνωσε το σπίτι σου, ρύθμισε τις εκπομπές καπνού και εγκατέστησε υδραυλικά, που δαπανούν λιγότερο νερό.
Μείωση CO2= 1125 Kg/χρόνο
· Ψάξε να βρεις ένα αυτοκίνητο, που να δαπανά λιγότερα καύσιμα.
Μείωση CO2= 2540 Kg/χρόνο
Συνολική μείωση CO2 = 5512 Kg/χρόνο ανά άτομο
· Φύτεψε δύο επιπλέον φυτά γύρω απ’ το σπίτι σου.
Μείωση CO2= 9.1 Kg/χρόνο
· Αντικατέστησε το ψυγείο του σπιτιού σου, με ένα φιλικό για το περιβάλλον μοντέλο.
Μείωση CO2= 100 Kg/χρόνο
· Αγόρασε τρόφιμα και άλλα προϊόντα σε συσκευασίες που ανακυκλώνονται ή αποσυντίθενται εύκολα.
Μείωση CO2= 104 Kg/χρόνο
· Αντικατέστησε το τωρινό σου πλυντήριο με ένα που δαπανά λιγότερη ενέργεια και νερό.
Μείωση CO2= 200 Kg/χρόνο
· Εγκατέστησε έναν ηλιακό θερμοσίφωνα για να σου παρέχει ζεστό νερό.
Μείωση CO2=327 Kg/χρόνο
· Ανακύκλωσε όλα τα απόβλητα του σπιτιού σου, όπως χαρτικά και γυάλινα-μεταλλικά αντικείμενα.
Μείωση CO2= 386 Kg/χρόνο
· Άφηνε το αυτοκίνητο σου στο σπίτι δύο μέρες τη βδομάδα (χρησιμοποίησε μετρό, λεωφορείο, ποδήλατο ή πήγαινε περπατώντας).
Μείωση CO2= 721 Kg/χρόνο
· Μόνωσε το σπίτι σου, ρύθμισε τις εκπομπές καπνού και εγκατέστησε υδραυλικά, που δαπανούν λιγότερο νερό.
Μείωση CO2= 1125 Kg/χρόνο
· Ψάξε να βρεις ένα αυτοκίνητο, που να δαπανά λιγότερα καύσιμα.
Μείωση CO2= 2540 Kg/χρόνο
Συνολική μείωση CO2 = 5512 Kg/χρόνο ανά άτομο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου