Κυριακή 6 Μαΐου 2018

Πόσους δημοτικούς συμβούλους θα είχαν εκλέξει το 2014 με την απλή αναλογική Υπερήφανος, Ξηρογιάννης, Στεφανίδης και Σκόπας στο Δήμο Ορχομενού;



Του Δημήτρη Ι. Κατσούλη

Το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής που εισάγεται με το προτεινόμενο από την Κυβέρνηση νομοσχέδιο του Προγράμματος «ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι» συναντά ασφαλώς την μήνη των συλλογικών οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ, καθώς και των περισσοτέρων πολιτικών δυνάμεων της Αντιπολίτευσης. Συναντά επίσης και την άκριτη αποδοχή των πολιτικών δυνάμεων της Κυβερνητικής πλειοψηφίας. Η παρούσα άσκηση έχει ως case study  τους Δήμους της Στερεάς Ελλάδας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, μια αναγωγή στο σήμερα με την απλή αναλογική δηλαδή, αλλά με τα εκλογικά αποτελέσματα του 2014!

Η ώριμη προσέγγιση του προτεινόμενου εκλογικού συστήματος δεν μπορεί να κινείται ανεξάρτητα από την συνταγματική αποστολή του θεσμού της τοπικής αυτοδιοίκησης αλλά και την αναγκαιότητα ουσιαστικής αποκέντρωσης και συνεπώς διαμόρφωσης προϋποθέσεων για την «κυβερνητική σταθερότητα» και την αποτελεσματικότητα των Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών. Η τοπική αυτοδιοίκηση δεν είναι σωματείο, συνδικαλιστικό ή πολιτιστικό έτσι ώστε να αρκεί η δημοκρατική σύνθεση του συλλογικού οργάνου. Απαιτείται ένα λειτουργικό σύστημα διαμόρφωσης πλειοψηφικής διακυβέρνησης την οποία να συνθέτει ο κοινός προγραμματικός λόγος και η συνευθύνη στην διαμέσου αυτού τελική σύνθεση της πολιτικής εντολής της οποίας ο φορέας είναι βέβαια το σύστημα διακυβέρνησης αλλά κινητήριος μοχλός είναι η συγκρότηση και διατήρηση μίας δεδομένης προγραμματικής πλειοψηφίας. Σε αυτήν εξάλλου την κατεύθυνση στοχεύει και η άμεση εκλογή του Δημάρχου και του Περιφερειάρχη. Η λαϊκή νομιμοποίηση των αιρετών ηγετών του Δήμου και της Περιφέρειας δεν υπολείπεται σε ισχύ από εκείνη των βουλευομένων οργάνων, των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων.
Έχουμε υποστηρίξει ότι η άμεση εκλογή Δημάρχου και Περιφερειάρχη μπορεί να συμβαδίσει με την αναλογική συγκρότηση των Συμβουλίων υπό την προϋπόθεση ότι καταστρώνεται διαδικασία συγκρότησης της πλειοψηφίας με πρωτοβουλία αποκλειστικά του εκλεγέντος Δημάρχου ή Περιφερειάρχη. Η συγκρότηση αυτή πρέπει να καταστρώνεται από το νομοθέτη σε γενικές γραμμές και να θεσμοθετούνται ασφαλιστικές δικλείδες επιβεβαίωσης της προγραμματικής πλειοψηφίας. Το αρμόζον πεδίο αυτής της προγραμματικής πλειοψηφίας είναι η συγκρότηση της Εκτελεστικής Επιτροπής στην οποία εννοείται ότι μετέχουν αποκλειστικά οι παρατάξεις που συνθέτουν την πλειοψηφία (με τον ορισμό των προερχομένων από αυτές «Αντιδημάρχων»). Η συγκρότηση της πλειοψηφίας δια του ορισμού της Εκτελεστικής Επιτροπής οδηγεί στην αναλογική συγκρότηση των Επιτροπών (Οικονομική κ.λ.π.) όπου επίσης θα αποτυπώνεται η προγραμματική πλειοψηφία.
Το νομοσχέδιο όλα αυτά τα αγνοεί. Καταστρώνει την αναλογική σύνθεση των Συμβουλίων ενθαρρύνοντας εντέχνως τον πολλαπλασιασμό των παρατάξεων και συνεπώς δυσχεραίνει  ίσως την προσπάθεια του Δημάρχου ή του Περιφερειάρχη να συνθέσει σταθερή προγραμματική πλειοψηφία. Ενώ καθιερώνει την απλή αναλογική για την εκλογή των Συμβουλίων εισάγει την πολυσταυρία έως το 50% στην εκλογή των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, δηλαδή εισάγει πλειοψηφικό (οιωνεί) σύστημα για να εξασφαλίσει δήθεν την αντιπροσώπευση της πλειοψηφίας (οριακής ασφαλώς) χωρίς όμως να είναι σε θέση να το κατορθώσει.
Την ίδια στιγμή, η αναγγελία του Υπουργού περί επιμερισμού των αρμοδιοτήτων του Δημοτικού Συμβουλίου διαψεύδεται από το νομοσχέδιο διότι η μόνη διάταξη((άρθρο 72 νομοσχεδίου) αναφέρεται στη δυνητική αποκέντρωση αρμοδιοτήτων από το Συμβούλιο στις Επιτροπές, διάταξη που εν πολλοίς ήδη ισχύει, δεν εφαρμόστηκε ούτε πρόκειται με αυτόν τον τρόπο να εφαρμοστεί.
Η αναλογική σύνθεση των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων  αναπόφευκτα μεταβάλλει τις σχέσεις και τις αντιλήψεις που επικρατούν στο δημοτικό και περιφερειακό σύστημα διακυβέρνησης. Ο Δήμαρχος και ο Περιφερειάρχης του ισχύοντος συστήματος της άνισης αντιπροσώπευσης και της  ex lege άνετης πλειοψηφίας δεν θα σκέπτεται ούτε θα λειτουργεί όπως ο Δήμαρχος και Περιφερειάρχης χωρίς δεδομένη πλειοψηφία ή με ισχνή πλειοψηφία στο Δημοτικό ή Περιφερειακό Συμβούλιο. Αυτό ίσως δικαίως τρομάζει, τρομοκρατεί ή και απογοητεύει τους αιρετούς που ασκούν ή επιδιώκουν να ασκήσουν αυτούς τους ρόλους.
 Γι` αυτό μία μεγάλη μερίδα δεν θέλει να αλλάξουν τα πράγματα. Οι αλλαγές προκαλούν φόβο και απέχθεια κυρίως στους συντηρητικούς ή τους κατά συνήθεια ή συνείδηση αυταρχικούς τοπικούς ηγέτες. Θα αλλάξουν επίσης και οι συμπεριφορές των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβούλων και κυρίως των Αντιδημάρχων και Αντιπεριφερειαρχών.
Οι αλλαγές αυτές μπορεί να είναι θετικές υπό την προϋπόθεση ότι ο νομοθέτης έχει ρυθμίσει την αποτελεσματική λειτουργία του συστήματος διακυβέρνησης σε νέα βάση. Αυτό ο ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ Ι δεν το κάνει. Φαίνεται ότι το αγνοεί ή το υποτιμά. Αλλά εάν είναι έτσι τότε ο στόχος ή και το αποτέλεσμα θα είναι αυτό που αναδεικνύουν οι πολέμιοι της απλής αναλογικής: η «ακυβερνησία» στους Δήμους και τις Περιφέρειες.

Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΑΠΛΗΣ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗΣ  ΣΤΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
 ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ ΤΟΥ 2014 ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΟΡΧΟΜΕΝΟΥ ΕΧΕΙ ΩΣ ΕΞΗΣ
 … ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΔΗΜΟΥΣ ΤΗΣ ΒΟΙΩΤΙΑΣ …


Δεν υπάρχουν σχόλια: